"You can't be what you can't see" μου λέει η Έλλη Ανδριοπούλου. Έχουμε πάρει μόλις τον καφέ μας από την καντίνα στο Κανάλι του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) και περπατάμε προς το Πάρκο. Μια μέρα πριν είχε ανακοινωθεί το νέο πανελλαδικό lockdown. Στο Κανάλι συνεργεία συνεχίζουν να τοποθετούν χριστουγεννιάτικα στολίδια στα δέντρα, στο τοπόσημο μιας πόλης όπου ξανά τα πάντα κλείνονται μέσα. Όμως, η από τις 16 Ιουνίου 2020 πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του ΚΠΙΣΝ ετοιμάζεται για το νέο κύμα καραντίνας με τη μόνη λογική που ξέρει (και θέλει) να αντιμετωπίζει όχι μόνο τη δουλειά της, αλλά και τη ζωή της: "Τα προβλήματα είναι για να τα ξεπερνάμε".
Από την Κατερίνα Ι. Ανέστη
Μετρώ πόσες φορές την είχα δει με αρβύλες, κράνος και το ειδικό κίτρινο γιλέκο να κυκλοφορεί στο τότε εργοτάξιο του ΚΠΙΣΝ, μέσα σε δάσος από σκαλωσιές, με τους γερανούς να περιστρέφονται πάνω από το κεφάλι της. Τη θυμάμαι χρόνια μετά, με σορτς και τα μαλλιά πιασμένα ψηλά σε κοτσίδα, να φτάνει στον τερματισμό του πρώτου SNF Run στο ΚΠΙΣΝ με χιλιάδες κόσμο, ανάμεσά τους τον θρυλικό Ρέντσο Πιάνο, να χειροκροτούν.
Η Έλλη Ανδριοπούλου είναι από τις ελάχιστες περιπτώσεις επικεφαλής που δεν έπεσαν ουρανοκατέβατοι στη θέση τους. Γνωρίζει ήδη από τα αρχιτεκτονικά σχέδια το Κέντρο, αφού από το 2012, όταν άρχιζε η κατασκευή, εργαζόταν στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ως assistant COO. Δεν μπορείς να γίνεις αυτό που δε βλέπεις, λοιπόν. Στην Έλλη Ανδριοπούλου βλέπεις όλες τις παραπάνω εικόνες –στο εργοτάξιο, στο μαραθώνιο– μαζί μ’ εκείνη της τεχνοκράτισσας. Μαζί με ένα πείσμα που δε μεταφράζει ποτέ σε απαίτηση, αλλά σε στοχοπροσήλωση.
Υποθέτω ότι αυτή η στάση ξεκίνησε στα τέσσερά της χρόνια, όταν για πρώτη φορά φόρεσε πέδιλα σκι και άρχισε μαζί με την αδελφή της να κατεβαίνει χιονισμένες πλαγιές – τόσο καλά, που ήδη στα 12 της χρόνια της πρότειναν να ασχοληθεί με τον πρωταθλητισμό. "Μεγάλωσα σε μια αθλητική οικογένεια, ο πατέρας μου ήταν οδηγός αγώνων ράλι, έχει κερδίσει μάλιστα τη δεύτερη θέση στο Ράλι Ακρόπολης. Το μότο μας ήταν "όταν υπάρχει θέληση, υπάρχει τρόπος”". Δώδεκα χρονών λοιπόν και η πρόκληση του πρωταθλητισμού πάγωσε, αφού οι γονείς της δεν ήθελαν οι κόρες τους να μπουν σε αυτή την περιπέτεια και αποφάσισαν να τις στρέψουν και σε άλλα αθλήματα. Κάπως έτσι βρέθηκε στην προεφηβεία να κάνει θαλάσσιο σκι και εκεί τα πράγματα απλά δεν είχαν επιστροφή. "Μέχρι και τα 18 μου, που σταμάτησα για τις σπουδές μου, ήμουν στην Εθνική Ομάδα Θαλάσσιου Σκι, ενώ η αδελφή μου συνέχισε και ήταν για έξι χρόνια παγκόσμια πρωταθλήτρια" λέει.
Ίσως και γι’ αυτό σήμερα, στις στιγμές που χρειάζεται αποφόρτιση, σπεύδει όποια εποχή και αν είναι στη θάλασσα, κάνοντας τζόγκινγκ και μερικές φορές τολμώντας μια βουτιά στα παγωμένα νερά. "O πρωταθλητισμός με επηρέασε πολύ. Μέσα από αυτόν έμαθα την πειθαρχία αλλά και να βάζω στόχους. Κυρίως έμαθα κάθε φορά που πέφτω να ξανασηκώνομαι" τονίζει. "Το μεγαλύτερο μάθημα ήταν το πώς να διαχειρίζομαι τους στόχους μου. Δεν είναι μια ευθεία η επίτευξή τους, πρέπει να ξέρεις ότι μπορεί να χρειαστεί να στρίψεις προς άλλη κατεύθυνση και μετά να επανέλθεις". Ήταν 13 ετών η ίδια και η αδελφή της 12 όταν, με συνάλλαγμα κρυμμένο μέσα στα ρούχα τους, οι γονείς τους τις έβαλαν σε ένα αεροπλάνο και τις έστειλαν για δύο μήνες στη Φλόριντα, σε μια σχολή θαλάσσιου σκι με αθλητές από όλο τον κόσμο. "Ήταν τότε που έμαθα να είμαι ανεξάρτητη. Έμαθα ότι τα πάντα είναι δυνατά". Με την άκρη του ματιού της παρακολουθεί κάθε κίνηση στο Πάρκο, ένα ζευγάρι με παιδιά που παίζουν, τους δρομείς, μια ηλικιωμένη κυρία που περπατάει.
Ταυτόχρονα, ξέρω ότι έχει έκτακτο διοικητικό συμβούλιο σε λίγο, πρέπει να σχεδιάσει το πώς θα διαχειριστεί το Κέντρο Πολιτισμού τη νέα καραντίνα. "Αν μας έδωσε μια ευκαιρία η πανδημία, αυτή είναι να επεκτείνουμε τη γεωγραφική μας ακτίνα χάρη στις ψηφιακές δράσεις. Παίρνουμε μηνύματα για τις διαδικτυακές δράσεις από όλη την Ελλάδα, αλλά και από το εξωτερικό". Όποιος την έχει συναντήσει ξέρει πως ένα χαρακτηριστικό της είναι η νηφαλιότητα και η απόλυτη ηρεμία της σε κάθε κατάσταση. "Δεν πανικοβάλλομαι εύκολα" μου λέει. "Κάθε φορά που προκύπτουν εμπόδια δε μένω στο "γιατί συνέβη αυτό”. Όλη η συζήτηση γίνεται για να βρούμε με τους συνεργάτες μου με ποιον τρόπο θα τα ξεπεράσουμε. Ναι, είμαι πάντα σε problem solving mode".
Σπούδασε ψυχολογία στο Deree ("Ήθελα να γίνω σύμβουλος ψυχολόγος σε λύκειο"), τα πρώτα τρία χρόνια δούλευε παράλληλα στην επιχείρηση της μητέρας της ("Θυμάμαι ξενύχτια φτιάχνοντας φιογκάκια για να στείλουμε το πρωί τα πακέτα σε πελάτη στη Λάρισα"), ενώ το τελευταίο έτος των σπουδών της άρχισε να εργάζεται στο Τμήμα Ποιότητας της Citibank ("Πήγα για έξι μήνες και έμεινα"). Στη συνέχεια έφυγε για το Σικάγο για να κάνει ΜΒΑ στο Kellogg School of Management του Northwestern University. "Ζήτησα δάνειο από τη Citibank, κατάφερα να εξασφαλίσω και μια υποτροφία. Σπούδασα με δικά μου χρήματα, δεν υπήρχε η δυνατότητα να διαθέσουν οι γονείς μου 200.000 δολάρια για τα δίδακτρα και τα έξοδα" θυμάται.
Στο Σικάγο η Έλλη Ανδριοπούλου ήταν η νεότερη στη χρονιά της στο μεταπτυχιακό. "Από τον πρωταθλητισμό απέκτησα ισχυρή αυτοπεποίθηση, που, όπως ξέρουμε, στην εφηβεία δεν είναι καθόλου αυτονόητη" σημειώνει. Αυτό προσπαθεί να εμφυσήσει και στις δυο κόρες της, που βρίσκονται στην προεφηβεία. "Θέλω να ενθαρρύνω τις κόρες μου να πιστέψουν στον εαυτό τους, να γίνουν όσο πιο ανεξάρτητες γίνεται, αλλά να μάθουν να ζητούν και βοήθεια". Μετά το Σικάγο μετακόμισε στη Βοστώνη, όπου δούλεψε σε μια εταιρεία strategy consulting, που είχε στο πελατολόγιό της εταιρείες του Fortune 500. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 2003, που ένα χρόνο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες εξέπεμπε αισιοδοξία και δυνατότητες. "Θα μπορούσα να είχα μείνει και άλλο στην Αμερική. Και η αλήθεια είναι ότι για χρόνια, μέχρι σχετικά πρόσφατα, ένιωθα ότι ήμουν με το ένα πόδι στην πόρτα όσο τα πράγματα εδώ δυσκόλευαν όλο και περισσότερο".
Από τις σπουδές και την εργασία της στη Βοστώνη έμαθε ότι της αρέσει να βρίσκεται σε θέσεις που της επιτρέπουν να παίρνει αποφάσεις και να έχει την ευθύνη γι’ αυτές. "Πάντα ήθελα ρόλους που να έχουν εύρος και πολλά επίπεδα". Στην Ελλάδα το 2003, μετά από μια σειρά συνεντεύξεων, επέλεξε να επιστρέψει στη Citibank. "Επέλεξα συνεργάτες και, ειδικά, τη διευθύντριά μου… Γενικά, πάντα διάλεγα με κριτήρια πρώτα τους ανθρώπους από τους οποίους είχα να μάθω, μετά την κουλτούρα του οργανισμού και στο τέλος το ρόλο μου, τις ευθύνες που θα είχα. Το κίνητρο ήταν πάντα να μαθαίνω". Έμεινε οκτώ χρόνια στην τράπεζα. Και ενώ είχε φτάσει να είναι marketing director της Citibank Ελλάδος, αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα για το επόμενο βήμα, καθώς ήθελε η δουλειά της να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στην κοινωνία. Και αυτό την οδήγησε τον Σεπτέμβριο του 2012 στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, αρχικά ως assistant COO, στη συνέχεια ως co-COO. Ένα χρόνο μετά της ανατέθηκε να επιβλέπει εκ μέρους του ιδρύματος ό,τι είχε σχέση με τη μελλοντική λειτουργία του ΚΠΙΣΝ. Μου εξηγεί το πώς η κουλτούρα των οργανισμών που επέλεγε της επέτρεπε κάθε λίγα χρόνια να εξελίσσεται και να αναλαμβάνει νέες μεγαλύτερες θέσεις ευθύνης. "Μπορεί κανείς να δημιουργήσει μόνος του αυτή την ευκαιρία μέσα στο περιβάλλον εργασίας;" αναρωτιέμαι. "Έχει να κάνει με την κουλτούρα του οργανισμού. Μπορείς, όμως, να το διεκδικήσεις. Ένα από τα πράγματα που λέω στους συνεργάτες μου είναι ότι "η ανάπτυξη και η εξέλιξη της καριέρας σου είναι δική σου ευθύνη, όχι του εργοδότη σου”. Δε λέω ότι όλοι οι εργοδότες ή οι χώροι προσφέρουν αυτή τη δυνατότητα. Όμως, διεκδικούσα projects, έπαιρνα ρίσκα, δούλευα περισσότερο απ’ όσο χρειαζόταν για να στήσω κάτι. Και το βασικό ήταν ότι βρήκα ανθρώπους που πίστεψαν σ’ εμένα".
Έχει άραγε μέντορες; "Μέντορες όχι. Υπάρχουν άνθρωποι που λειτουργούν ως sounding boards, στους οποίους θα πω τη σκέψη μου και θα πάρω διαφορετικά πράγματα από τον καθένα. Πολύ συχνά ζητώ τη συμβουλή τους". Όταν παραιτήθηκε από το Ίδρυμα Νιάρχος για να αναλάβει τη θέση της προέδρου και διευθύνουσας συμβούλου στο ΚΠΙΣΝ, πολλοί αναρωτήθηκαν γιατί άφησε την ασφάλεια του ιδρύματος. "Δεν είχα δεύτερη σκέψη. Το αγαπώ το έργο. Το να εφαρμόσω και να εξελίξω το business plan που σχεδιάσαμε με την ομάδα του ιδρύματος στο μεγαλύτερο και καλύτερο project της χώρας μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι μοναδική εμπειρία". H πρώτη μέρα που έφτασε στο ΚΠΙΣΝ με το νέο της ρόλο ήταν κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown. Μέσα σε αυτή τη συνθήκη καλείται να εφαρμόσει τους στόχους που ξέρει να βάζει και να επιδιώκει μέχρι τέλους. "Στόχος μας είναι να αξιολογήσουμε τις εκδηλώσεις της πρώτης τριετίας για να δούμε ποιες είχαν το μεγαλύτερο αντίκτυπο ώστε να σχεδιάσουμε τις επόμενες, έχοντας την "πολυτέλεια” των μεγάλων δωρεών που λαμβάνουμε από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Στις προτεραιότητές μας είναι να ενισχύσουμε τη σχέση του κέντρου με τα εικαστικά, ώστε οι πολίτες, κυρίως τα παιδιά, να έχουν απρόβλεπτες συναντήσεις με την τέχνη. Ένας ακόμα στόχος μας είναι να γίνει το Κέντρο Πολιτισμού διεθνής φάρος περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, αλλά και να ενισχύουμε την εμπειρία του επισκέπτη. Σε μια οικογένεια να προσφέρουμε ένα κυνήγι θησαυρού. Σε άλλους να δώσουμε έναν οδηγό για την αρχιτεκτονική του κέντρου. Να δημιουργήσουμε, δηλαδή, εμπειρίες που θα αποτελούν κίνητρο συμμετοχής για τους επισκέπτες". Καθώς επιστρέφει στο γραφείο της για τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου, τη ρωτώ για τη σχέση της με τη μόδα. "Έχω πολύ συγκεκριμένο στυλ, κάποιοι θα το έλεγαν βαρετό" λέει γελώντας. Μονοχρωμίες, καθαρές γραμμές. "Αγαπώ τη μόδα και την παρακολουθώ ως τέχνη και όχι ως τάση που πρέπει να ακολουθώ".
