Ριζοσπαστική καλλιτέχνις και ενεργό μέλος της ρωσικής επανάστασης το 1917, η Lyubov Popova (1889-1924) εργάστηκε πάνω στο αντικείμενό της σε μια εποχή που ελάχιστες γυναίκες καλλιτέχνιδες έχαιραν σεβασμού από τα Ιδρύματα τέχνης, τα σχολεία ακόμα και την ίδια την επανάσταση, της εποχής. Η Popova ταξίδεψε στην Ευρώπη και έφερε μια πληθώρα σύγχρονων επιρροών στη ρωσική τέχνη, ιδιαίτερα στον κυβισμό και τον φουτουρισμό - κινήσεις εστιασμένες στην πολλαπλότητα, στην υπηρεσία της ταυτόχρονης εμφάνισης πολλών γωνιών ενός αντικειμένου και στην επίδειξη της κίνησης. Η "αμαζόνα" της ρωσικής πρωτοπορίας βρίσκεται στο επίκεντρο της νέας έκθεσης-παραγωγής του MOMus-Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης - Συλλογή Κωστάκη, με τον τίτλο ‘Λιουμπόβ Ποπόβα. Φόρμα. Χρώμα. Χώρος’, που φιλοξενείται στους δύο ορόφους της Μονής Λαζαριστών.
Ο συλλέκτης Γιώργος Κωστάκης αποκαλούσε την καλλιτέχνιδα με το μικρό της όνομα, και ας μην την είχε γνωρίσει ποτέ. H Lyubov Popova επηρεάστηκε στα σπουδαστικά της χρόνια από τον Ιμπρεσσιονισμό και τον Σεζανισμό, ενέταξε στο πρώιμο έργο της στοιχεία από τον γαλλικό Φωβισμό, μελέτησε σε βάθος τις νέες φόρμες και τεχνικές και συνέβαλε σημαντικά και ουσιαστικά στην ανάπτυξη καλλιτεχνικών κινημάτων όπως αυτά του Κυβοφουτουρισμού, του Σουπρεματισμού και εν τέλει του Κονστρουκτιβισμού. Δημιούργησε κονστρουκτιβιστικά έργα χρησιμοποιώντας ένα ιδιαίτερο προσωπικό ύφος και οδήγησε την τέχνη στην παραγωγή και στην δημιουργία μοναδικών προτάσεων ντιζάιν, γραφιστικού σχεδιασμού, σκηνικών για το θέατρο, υφασμάτων και κοστουμιών για να μείνει στην ιστορία της τέχνης ως μια από τις σπουδαιότερες εκπροσώπους της ρωσικής πρωτοπορίας. Υπήρξε ακόμα σημαντική παιδαγωγός και έθεσε νέες βάσεις στην διδασκαλία της τέχνης στα Ανώτατα Τεχνικά και Καλλιτεχνικά Εργαστήρια όπου δίδασκε από το 1921 ως τον πρόωρο θάνατό της, το 1924.
Τι θα δείτε στην έκθεση
Η έκθεση περιλαμβάνει σχεδόν το σύνολο των έργων και του αρχειακού υλικού που κατέχει στη συλλογή του το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και συγκεκριμένα περισσότερα από 200 έργα και αντικείμενα, όλα προερχόμενα από την συλλογή Κωστάκη. Η έκθεση συμπληρώνεται με ορισμένα σπάνια έργα από ιδιωτικές συλλογές ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη μεγάλης κλίμακας έκθεση έργων της Ποπόβα που διοργανώνεται τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, διεθνώς και παρουσιάζει σειρές σχεδίων της καλλιτέχνιδος που δεν είχαν έως τώρα ποτέ εκτεθεί. Η έκθεση αποτελεί επίσης την πρώτη στη σειρά του νέου εκθεσιακού προγράμματος του Μουσείου που αφορά εκθέσεις οι οποίες θα είναι αφιερωμένες στους κεντρικούς καλλιτέχνες της ρωσικής πρωτοπορίας, τα έργα των οποίων βρίσκονται στη συλλογή του.
"[...]Όχι, δεν μπορώ, εάν βρέξει θα γίνει μούσκεμα η αποθήκη. Φέρε μου πρώτα ένα κόντρα πλακέ και μόνο τότε θα σου δώσω τον πίνακα [...]" Από τις πιο σημαντικές μαρτυρίες του συλλέκτη Γιώργου Κωστάκη, είναι χωρίς αμφιβολία η στιγμή που επισκεπτόμενος το σπίτι του Σεργκέι Νικολάεβιτς Χόλνμπεργκ, θετού γιου του Πάβελ Σεργκέεβιτς Ποπόφ (αδερφού της Λιουμπόβ Ποπόβα) στο Ζβενίγκοροντ, έξω από τη Μόσχα, αντίκρυσε για πρώτη φορά ένα έργο με τίτλο ‘Χωροδυναμική Κατασκευή’ που σήμερα βρίσκεται στην συλλογή του MOMus. "[...] Το πρώτο πράγμα που είδα καθώς ανέβαινα από τη σκάλα στον δεύτερο όροφο ήταν ένας πίνακας της Ποπόβα και πάνω του κρεμόταν μια σκάφη. Αργότερα περπατήσαμε στον κήπο. Διέκρινα το παράθυρο της αποθήκης που ήταν καρφωμένο μ’ ένα κόντρα πλακέ. Πάνω στο κόντρα πλακέ ήταν γραμμένος ένας αριθμός κι από κάτω η υπογραφή: "Ποπόβα". Μπήκα στην αποθήκη και είδα από την άλλη πλευρά του κόντρα πλακέ έναν εξαιρετικό πίνακα της ζωγράφου: "Όχι, δεν μπορώ, εάν βρέξει θα γίνει μούσκεμα η αποθήκη. Φέρε μου πρώτα ένα κόντρα πλακέ και μόνο τότε θα σου δώσω τον πίνακα". Χρειάστηκε να πάω στη Μόσχα και να ψάξω για κόντρα πλακέ. Δεν βρήκα στις διαστάσεις που έπρεπε κι έτσι αγόρασα δύο μικρότερα φύλλα και τα μετέφερα στο Ζβενίγκοροντ. Ως αντάλλαγμα ο σπιτονοικοκύρης μου έδωσε τον υπέροχο πίνακα. Μου πούλησε και τους υπόλοιπους ζωγραφικούς πίνακες και μάλιστα σε πολύ χαμηλή τιμή. Έτσι, τα περισσότερα έργα της Ποπόβα τα αγόρασα από την οικογένεια της καλλιτέχνιδος." (πηγή: Από το βιβλίο Georgii Kostaki. Moi avangard. Vospominaniia kollektsionera (Γιώργος Κωστάκης. Η πρωτοπορία μου. Απομνημονεύματα ενός συλλέκτη), εκδ. Modus-Graffiti, Μόσχα 1993, σ. 59–60)
Info: ‘Λιουμπόβ Ποπόβα. Φόρμα. Χρώμα. Χώρος’, Διάρκεια έκθεσης έως 1η Μαρτίου 2020, MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Μονή Λαζαριστών, Θεσσαλονίκη.
