Υπάρχουν πολλές πιθανότητες να τη συναντήσετε στα διόδια να φοράει sheet mask και γυαλιά ηλίου ή στους δρόμους της Αθήνας να γράφει βίντεο για τα social media, όπου μιλάει για σπουδαίους καλλιτέχνες. Η αμεσότητα και το χιούμορ είναι αυτά που σε κερδίζουν ακαριαία σ’ εκείνη μαζί με την ευγενική φυσιογνωμία της. Γνωρίζοντάς την, ανακαλύπτεις τη μαχητικότητα και τις κοινωνικές ευαισθησίες της που ξεδιπλώνονται σε μια σειρά από δράσεις με επίκεντρο την τέχνη και τις γυναίκες. Φέτος, η Αμαλία Καβάλη πρωταγωνιστεί ως Αρετή στη σειρά του Mega "Οι Αθώοι", ενώ θα βρίσκεται για δεύτερη χρονιά και στις "Τρεις αδελφές" του Άντον Τσέχωφ στο Εθνικό, σε σκηνοθεσία Μαρίας Μαγκανάρη.
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το πιο δυνατό στοιχείο των γυναικών σήμερα;
Η δυνατότητα οικονομικής ανεξαρτησίας. Ό,τι κι αν συμβαίνει κοινωνικά, η οικονομική ανεξαρτησία σου δίνει λόγο και δυνατότητα επιλογής. Αυτή τη δυνατότητα δεν την είχαν οι παλαιότερες, γιατί όλη τους η εργασία ήταν αφανής και απλήρωτη: υπηρεσίες φροντίδας, καθαρισμού, ακόμα και ως εργατική δύναμη στα χωράφια. Τώρα χρειαζόμαστε περισσότερες γυναίκες σε κέντρα λήψης αποφάσεων.
Τι μαθήματα πήρατε μέσα από την ενασχόλησή σας με τη δράση Women in Arts (WOM.A);
Οι WOM.A είμαστε γυναίκες από καλλιτεχνικά επαγγέλματα που βρεθήκαμε για να φέρουμε στον δημόσιο διάλογο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην εργασία μας λόγω φύλου. Για να δώσω έναν τόνο, από το 1954 μέχρι το 2021 στην Επίδαυρο είχαν γίνει 501 παραστάσεις, 476 είχαν σκηνοθετηθεί από άνδρες και μόλις 25 από γυναίκες, συχνά όχι Eλληνίδες. Από την ίδρυση του Εθνικού Θεάτρου, φέτος πρώτη φορά στα χρονικά ανέλαβε γυναίκα διευθύντρια. Αυτά είναι από τα ευκόλως μετρήσιμα. Δε συζητάμε για ζητήματα όπως η συμπεριφορά στον χώρο εργασίας ή οι συνέπειες που μπορεί να έχει μια εγκυμοσύνη στην καριέρα μιας γυναίκας καλλιτέχνιδας. Η συνολική εικόνα δεν είναι καλή. Όμως, κανείς δεν έκανε κάτι γι’ αυτό. Έτσι, κάπως καταλάβαμε ότι έπρεπε εμείς, οι άγνωστες αρχικά μεταξύ μας, να φέρουμε το θέμα μπροστά. Από τον μικρόκοσμο των WOM.A κατάλαβα ότι ακόμα κι αν οι γυναίκες αποτελούμε το 50% της αγοραστικής δύναμης και το 50% του πληθυσμού, αν δεν είμαστε σε κέντρα λήψης αποφάσεων, τα προβλήματα που μας αφορούν θα μένουν στη σιωπή και θα πρέπει με δημιουργικό τρόπο να κινηθούμε οι ίδιες προς την επίλυσή τους. Είχαμε και άνδρες βέβαια μαζί μας, με πιο σημαντικούς τον Σεραφείμ Ράδη στην εκτέλεση παραγωγής και τον Βαγγέλη Μούντριχα υπεύθυνο τεχνικό.
Θεωρείτε ότι έχει αλλάξει ο τρόπος που απεικονίζονται οι γυναίκες στην τέχνη;
Να πούμε αρχικά ότι η τέχνη δεν είναι μόνο διασκέδαση, έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα, μας μαθαίνει πράγματα για τη ζωή και έναν τρόπο να κοιτάμε ο ένας τον άλλο, είτε είμαστε άνδρες είτε γυναίκες. Γι’ αυτό έχει σημασία η απεικόνιση. Τι επιλέγουμε να αφηγηθούμε και πώς. Σε συντριπτική πλειοψηφία οι γυναίκες μέχρι πρόσφατα είχαν περιφερειακό ρόλο στην τέχνη και παρουσιάζονταν στερεοτυπικά. Δεν ήταν αυθύπαρκτες, το κέντρο της ιστορίας ήταν κάποιος άνδρας και κατά περίπτωση εμφανίζονταν οι γυναίκες που τον απασχολούσαν. Οπότε –ας πούμε, λίγο αφοριστικά–, εγώ τι μάθαινα μεγαλώνοντας από εκεί; Ότι είμαι η κόρη, η αδελφή, η γκόμενα και θα γίνω η σύζυγος και μάνα. Όλα είχαν να κάνουν με κάποιον άλλο, όχι μ’ εμένα. Επίσης, η έννοια της γυναικείας φιλίας με είχε προβληματίσει αρκετά, ιδίως σε σχέση με τον λεγόμενο γυναικείο ανταγωνισμό, ο οποίος συχνά φαίνεται να εμποδίζει την ουσιαστική της ανάπτυξη. Αυτό ερχόταν σε απόλυτη αντίθεση με την εμπειρία μου, αλλά, επειδή το έβλεπα τόσο συχνά, έλεγα "Κάτι θα ξέρουν" και είχα καταλήξει να είμαι φειδωλή συναισθηματικά στις φιλίες μου από φόβο ότι "Να, τώρα από κάπου θα μου έρθει η κατραπακιά". Επίσης, πόσες φορές, μεγαλώνοντας, είδαμε μια κακοποιητική σχέση να παρουσιάζεται ως ρομαντική; Φυσικά, ούτε τώρα ούτε όταν μεγαλώναμε ήταν τα πράγματα έτσι μονοδιάστατα, πάντα υπήρχαν εξαιρέσεις και μεγάλα έργα που μας έχουν μιλήσει με ειλικρίνεια, απλότητα και ευαισθησία για τις γυναίκες. Σήμερα γίνεται όντως μετατόπιση, μιας και γίνεται και στην κοινωνία. Παρατηρούμε, για παράδειγμα, σε ταινίες και σίριαλ γυναίκες να κρατούν ολοένα και περισσότερο το κέντρο της αφήγησης, να ασχολούμαστε με αυτές, να μην είναι περιφερειακές. Επόμενο βήμα είναι να δούμε ποιες απεικονίζονται στην τέχνη.
Οι σπουδές στα οικονομικά ήταν "σπατάλη χρόνου" ή συνέβαλαν στην "εργαλειοθήκη" της ζωής σας;
Δεν έχω αποφασίσει... (γέλια) Από τη μια νιώθω σαν να έχασα έξι χρόνια από το επάγγελμα που ήθελα, από την άλλη ξέρω ότι το μυαλό μου διευρύνθηκε και από τους ανθρώπους που συνάντησα στο ταξίδι των οικονομικών και από τα πράγματα που έμαθα. Σίγουρα όμως, αν μου ζητούσε συμβουλή σήμερα ένα δεκαεφτάχρονο παιδί, που να είναι τόσο προσανατολισμένο στην υποκριτική όσο ήμουν εγώ τότε, δε θα το αποπροσανατόλιζα. Θα έλεγα "Μπες σε αυτό που θες και δες πού θα σε βγάλει ο δρόμος".
Η έμπνευση για τους Χartες πώς προέκυψε;
Οι Χartες είναι ένα project πολιτισμικής χαρτογράφησης που μπορεί κανείς να ακολουθήσει πατώντας x.art.es στο Instagram και στο TikTok. Εντοπίζω σπίτια καλλιτεχνών μέσα στην πόλη και, ουσιαστικά, αφηγούμαι κομμάτια από τη ζωή τους. Η έμπνευση ήρθε από τη ζωή μου στην Αγγλία, όπου περνούσα ώρες περπατώντας την πόλη και όταν συναντούσα κάποια πλακέτα έξω από σπίτι με μια αναζήτηση στο κινητό μου, μάθαινα για τη ζωή και το έργο του κάθε ενοίκου. Αυτή η πρακτική δεν είναι διαδεδομένη στην Ελλάδα. Έτσι, κατά τη διάρκεια των περιπάτων στην καραντίνα, από ένα μείγμα βαρεμάρας και περιέργειας άρχισα δειλά δειλά να το κάνω ψηφιακά. Η έρευνα μετράει σήμερα γύρω στις 220 οικίες. Προσδοκώ να δημιουργήσω μια εφαρμογή αυτοξενάγησης και για να διασωθεί η έρευνα αλλά και για να φτάσει στον επισκέπτη της Αθήνας. Να μπορεί ο καθένας μας να περπατήσει την πόλη και να συναντήσει τις ιστορίες των καλλιτεχνών της. Με τη βοήθεια των Νατάσσας Κορνηλάκη και Αναστασίας Αδαμούδη έχει δημιουργηθεί και ένα πρωτότυπο για το πώς θα ήθελα να γίνει. Όμως, κάτι τέτοιο, για να γίνει, χρειάζεται χρηματοδότηση, καθώς έχει και τεχνικές απαιτήσεις και απαιτεί εργατοώρες πολλών ανθρώπων.
Υπάρχει κάποιο σπίτι καλλιτέχνη που σας έκανε έντονα κακή ή καλή εντύπωση;
Κυρίως η ζωή τους μου κάνει εντύπωση, όχι τα σπίτια αυτά καθαυτά. Υπάρχει όμως ένα που ξεχωρίζω και αυτό είναι του Μάριου Χάκκα. Είναι ένας συγγραφέας που στο έργο του έχει μια ιδιαίτερη σχέση με τον τόπο που μεγάλωσε, την Καισαριανή. Ήδη στην "Τοιχογραφία" θρηνεί την απώλεια του χαρακτήρα της λόγω της αντιπαροχής. Και, ναι, στην Καισαριανή, όπου έπεσε η μεγαλύτερη σκούπα της Αθήνας και έχουν εξαφανιστεί όλα τα πλίνθινα σπιτάκια, πήγα και βρήκα το σπίτι του Χάκκα να στέκει ωραιότατο στην οδό Σμύρνης 37! Θυμάμαι να σκέφτομαι εκείνη τη στιγμή: "Δε γίνεται, η Καισαριανή η ίδια το έσωσε, κάπως κάνοντας συμπαντικά μαγικά για να του κλείσει το μάτι". Πριν από λίγους μήνες, δυστυχώς, η στέγη έπεσε και τώρα χάσκει εκεί, σαν στόμα ανοιχτό.
Σε ποια κατοικία θα θέλατε να μπείτε και ποια προσωπικότητα θα θέλετε να συναστήσετε αν είχατε τη δυνατότητα;
Με όλους όσους έχω συναντήσει στην έρευνα θα ήθελα να πιω καφέ. Αλλά τώρα, αν ερχόταν το τζίνι και μου έλεγε πως μόνο έναν μπορώ να δω, σίγουρα θα έπινα καφέ με τον Τσαρούχη!
Αν περιγράφατε το στυλ σας με ένα έργο τέχνης, ποιο θα ήταν αυτό;
Αναγκαστικά πάμε σε αφηρημένη τέχνη, γιατί είμαι αφηρημένη (γέλια). Έχω βγει από το σπίτι και έχω περπατήσει ως την παραλία φορώντας μια ανδρική και μια γυναικεία παντόφλα.
Σας αρέσει όμως να φροντίζετε την εικόνα σας;
Πολύ γιατί μου ανεβάζει το κέφι. Αγαπημένο μου "άθλημα" είναι να βάζω μαύρη sheet mask στο αυτοκίνητο, από πάνω γυαλιά ηλίου και να περιμένω την αντίδραση του εισπράκτορα στα διόδια.
Η επικοινωνία με τον κόσμο μέσα από τα social media είναι κάτι που απολαμβάνετε ή κάνε- τε και μεγάλα διαλείμματα από αυτό;
Περνάω τέλεια με τον κόσμο που ακολουθεί τους @Χartες, γιατί εκεί έχουμε αντικείμενο συζήτησης. Στο προσωπικό μου προφίλ πόσα να πούμε... Στην πραγματικότητα οι ηθοποιοί τα διατηρούμε για να διαφημίζουμε τις δουλειές μας. Είναι διαφημιστικό εργαλείο, όχι ουσιαστική επικοινωνία.
Στη δουλειά επιλέγετε να κάνετε διαλείμματα; Υπάρχει αυτή η "πολυτέλεια";
Στη δουλειά των ηθοποιών τα διαλείμματα είναι αναγκαστικά και λέγονται "ανεργία" (γέλια). Μένουμε πολύ συχνά χωρίς απασχόληση, γιατί τα συμβόλαια είναι τρίμηνα, πεντάμηνα, άντε, στην καλύτερη περίπτωση σε παιδική παράσταση να φτάσουμε το οκτάμηνο. Είναι δύσκολο για έναν ηθοποιό να έχει δουλειά συνεχόμενα επί δωδεκάμηνο και ελάχιστοι το καταφέρνουν. Το καλό σενάριο είναι να είσαι άνεργος ξέροντας ότι σε τρεις μήνες ξεκινάς δουλειά. Το κακό, να είσαι και να μην ξέρεις πότε και αν θα βρεις ξανά, που σημαίνει ότι, ακόμα και αν κάθεσαι, σε τρώει το σαράκι της επιβίωσης.
Τι είναι αυτό που σας αρέσει περισσότερο στη νέα σειρά του Mega Tv που συμμετέχετε, τους "Αθώους";
Η ιστορία είναι το άλφα και το ωμέγα σε κάθε αφήγηση. Εδώ έχουμε μια υπέροχη ιστορία αγάπης και επιθυμίας για ελευθερία από τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη, που τη μεταφέρει με τρομερή ευαισθησία στη μικρή οθόνη η Ελένη Ζιώγα.
Τι μπορείτε να μας πείτε για τη δική σας ηρωίδα;
Εγώ υποδύομαι τη μητέρα του βασικού ήρωα, του Τουρκόγιαννου, την Αρετή. Είναι ένας ρόλος που υπήρχε μόνο κατ’ όνομα στη νουβέλα και ουσιαστικά τον ανέπτυξε η Ελένη Ζιώγα. Είναι ένας πολύ μοναχικός χαρακτήρας, με μόνη συντροφιά την Παναγία. Πολύ τη λυπήθηκα. Δεν ξέρω ποιο είναι το αποτέλεσμα της δουλειάς μου πάνω της, αλλά θα απογοητευτώ αν δεν τη δικαιώσω. Σε αυτό το ταξίδι, πέρα από τους τρυφερούς συνεργάτες Κώστα Νικούλι, Χριστίνα Χειλά - Φαμέλη, Γιώργο Στάμο και Μαρία Καλλιμάνη, είχα και έναν υπέροχο συνοδοιπόρο, τον Μάρκελλο Χότζα, που υποδύεται το ανήλικο παιδί μου.
Φωτογραφίες: Βασίλης Μαντάς (@v.mantasphotography). Styling: Ειρήνη Αναστασιάδη (@ireneanastasiadi). Μακιγιάζ-Μαλλιά: Μάρκελλος Σιβόγλου (@marcello.siv).
Από το τεύχος Σεπτεμβρίου του Harper's Bazaar που κυκλοφόρησε στις 24 Αυγούστου μαζί με το Βήμα της Κυριακής.