Ο νόμος της αρσενικής διαδοχής — δηλαδή η αρχή ότι στον θρόνο μπορεί να ανέβει μόνο άνδρας- δεν είναι κάτι ανήκουστο. Για την ακρίβεια, ίσχυε για αιώνες σε πολλές μοναρχίες. Ωστόσο, πολλές ευρωπαϊκές μοναρχίες επέτρεπαν γυναικεία διαδοχή ήδη από τον 17ο–18ο αιώνα, ενώ ως τον 20ό–21ο αιώνα οι περισσότερες βασιλείες κατάργησαν την προτίμηση σε άνδρες διαδόχους. Η μόνη μεγάλη μοναρχία που εξακολουθεί να το εφαρμόζει αυστηρά μέχρι σήμερα είναι η Ιαπωνία. Πολλοί, όμως, είναι αυτοί που πιστεύουν ότι η πριγκίπισσα Aiko της Ιαπωνίας ίσως μπορεί να κάνει την ιστορική ανατροπή.
Το "succession crisis" βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και κάποια χρόνια στην Ιαπωνία. Το γεγονός ότι ο αυτοκράτορας Naruhito, που ανέβηκε στο θρόνο το 2019, και η σύζυγός του, αυτοκράτειρα Masako, δεν απέκτησαν γιο, αλλά κόρη, την πριγκίπισσα Aiko, άνοιξε για τα καλά τη συζήτηση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η 23χρονη Aiko, μάλιστα, ταξίδεψε πρόσφατα στο Λάος, στα πλαίσιο επίσημης επίσκεψης, και εντυπωσίασε με την ωριμότητα, τους τρόπους και την αίσθηση του καθήκοντος. Πολλοί, λοιπόν, αναρωτήθηκαν εκ νέου: γιατί δεν μπορεί να γίνει αυτοκράτειρα;
Ένας άδικος νόμος
Λόγω των αυστηρών νόμων διαδοχής, που επιτρέπουν μόνο σε άνδρες να γίνουν αυτοκράτορες, ο πρίγκιπας Hisahito του Akishino – ο μοναχογιός του αδελφού του αυτοκράτορας Naruhito, πρίγκιπα Fumihito – είναι δεύτερος στη σειρά διαδοχής του θρόνου μετά τον πατέρα του. Συχνά, τον χαρακτηρίζουν ως το μέλλον της ιαπωνικής βασιλικής οικογένειας, επειδή είναι ο μοναδικός άρρεν κληρονόμος της γενιάς του, καθώς λόγω του αυτοκρατορικού οικογενειακού νόμου του 1947 στην Ιαπωνία απαγορεύεται στις γυναίκες να κληρονομήσουν τον θρόνο. Αυτοί οι συντηρητικοί, και άδικοι, νόμοι δεν επιτρέπουν στην πριγκίπισσα Aiko να κυβερνήσει τη χώρα.
Η βασιλική οικογένεια ...συρρικνώνεται
Ο αριθμός των ανδρών στη δυναστεία μειώνεται, καθώς μάλιστα η βασιλική οικογένεια συρρικνώνεται κάθε φορά που μια γυναίκα παντρεύεται έναν κοινό θνητό – με τον νόμο να ορίζει ότι με αυτόν τον τρόπο πρέπει να της αφαιρείται ο βασιλικός της τίτλος. Η αποχώρηση των γυναικών μελών μετά τον γάμο (όπως της μικρότερης αδελφής του αυτοκράτορα, Sayako Kuroda, το 2005, και πιο πρόσφατα της Mako Komuro, της μεγαλύτερης κόρης του πρίγκιπα Akishino) έχει επιταχύνει τη μείωση των μελών της αυτοκρατορικής οικογένειας. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν άλλοι άρρενες κληρονόμοι μετά τον πρίγκιπα Hisahito, ο οποίος ενηλικιώθηκε τον Σεπτέμβριο.
Τα τελευταία χρόνια, η έλλειψη αρσενικών παιδιών στην οικογένεια έχει κάνει τους αξιωματούχους – και τον κόσμο– να εξετάσουν πιο προσεκτικά αυτούς τους νόμους. Όταν γεννήθηκε η Aiko, την 1η Δεκεμβρίου 2001, η κατάσταση της διαδοχής ήταν τόσο επισφαλής που πυροδότησε μια εθνική συζήτηση για το αν η Ιαπωνία θα έπρεπε να επιτρέψει σε μια γυναίκα να υπηρετήσει ως αυτοκράτειρα. Πέντε χρόνια αργότερα, ο τότε πρωθυπουργός, Junichiro Koizumi, υποσχέθηκε να αλλάξει τον νόμο και να επιτρέψει στις γυναίκες να κληρονομήσουν τον θρόνο. Όμως, όταν γεννήθηκε ο Fumihito, Prince Akishino στις 6 Σεπτεμβρίου 2006, τα πλάνα άλλαξαν εκ νέου και ο νέος πρωθυπουργός, Shinzō Abe, ακύρωσε το νομοσχέδιο για την αλλαγή του νόμου διαδοχής.
Μία δημοφιλής πριγκίπισσα και μια νέα εποχή
Η πριγκίπισσα Aiko της Ιαπωνίας είναι πολύ δημοφιλής στους Ιάπωνες. Μια πρόσφατη έρευνα της Jiji Press, που δημοσίευσαν οι The Japan Times, διαπίστωσε ότι σχεδόν το 65% των ερωτηθέντων ήταν υπέρ του να δοθεί η δυνατότητα στα γυναικεία μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας να διατηρούν τους τίτλους τους μετά τον γάμο. Μία άλλη έρευνα, ανακάλυψε ότι σχεδόν το 90% του πληθυσμού της Ιαπωνίας θα υποστήριζε μια αυτοκράτειρα – γεγονός που πολλοί έχουν αποδώσει στην τεράστια δημοτικότητα της Aiko.
Πάντως αυτή μοιάζει μια ευνοϊκή εποχή για την πριγκίπισσα. Μόλις τον περασμένο μήνα, η Sanae Takaichi κέρδισε μια ιστορική ψηφοφορία για να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, αποδεικνύοντας ότι η χώρα, αν και βαθιά ριζωμένη στην παράδοση, είναι ανοιχτή στο να υιοθετήσει σύγχρονες αλλαγές. Αναμφίβολα, οι υποστηρικτές της πριγκίπισσας Aiko θα ισχυριστούν ότι, δεδομένης της εξαιρετικής της παρουσίας που στην τρέχουσα περιοδεία της, οι νόμοι διαδοχής θα πρέπει να αλλάξουν – επιτρέποντάς της να κληρονομήσει μια μέρα τον θρόνο των 1.500 ετών.