Τον Μάρτιο του 2019 ο κινηματογράφος έχασε ένα από τα πιο λαμπερά αστέρια του, την Agnès Varda, σε ηλικία 91 ετών, πρωτοπόρο του Γαλλικού Νέου Κύματος και του ντοκιμαντέρ. Για λίγο, οι σινεφίλ πίστεψαν ότι η ταινία της Faces Places, το 2017, μια ιδιοφυή και συναισθηματική συνεργασία με τον φωτογράφο και street artist JR, ίσως να ήταν η τελευταία της. Η ίδια όμως επιφύλασσε μια έκπληξη στον κόσμο του σινεμά, με την ταινία Varda by Agnès, που ήταν και ο δικός της μοναδικός τρόπος για να πει "αντίο" στη ζωή και να συνομιλήσει, για τελευταία φορά, με το ακροατήριό της. Ένα μήνα πριν τον θάνατό της, η Varda είχε προλάβει να παρουσιάσει το (συνειδητά) τελευταίο της ντοκιμαντέρ στην Μπερλινάλε, μια συρραφή διαλέξεων πάνω στην καριέρα της.
Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος αποχαιρετά την αείμνηστη "γιαγιά της Νουβέλ Βαγκ", με ένα αφιέρωμα στις 10 ταινίες μυθοπλασίας της, από τη δεκαετία του ’50, έως και τη δεκαετία του ’90, που μας υπενθυμίζουν πόσο πρωτοποριακή υπήρξε η Agnès Varda. Σε κάποιες από αυτές πρωταγωνιστούν μερικοί από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς του παγκόσμιου κινηματογράφου, όπως η Κατρίν Ντενέβ, ο Μισέλ Πικολί και ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, αλλά και νεότεροι όπως η Σαντρίν Μπονέρ και η Σαρλότ Γκένσμπουργκ η οποία στην ταινία Κουνγκ-Φου Μάστερ εμφανίζεται μαζί με την μητέρα της Τζέιν Μπίρκιν.
Το αφιέρωμα, που περιλαμβάνει και κάποιες ταινίες που προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, θα πραγματοποιηθεί στις 12-15 Δεκεμβρίου, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Προσκεκλημένη της Ταινιοθήκης θα είναι η παραγωγός της Varda, η Σεσίλια Ρόουζ.
Φωτογραφία, σινεμά, video installations, εικαστικά έργα, εκθέσεις, στιχουργική, βιβλία, πολιτική, ταξίδια, φεμινισμός, παραγωγή αλλά και διανομή ταινιών, εκδόσεις DVD... Δεν είναι παρά μερικές από τις δραστηριότητες με τις οποίες καταπιάστηκε η πολυπράγμων Agnès Varda. Όλες οι πτυχές αυτού του πολυδιάστατου έργου μοιράζονται ένα κοινό πνεύμα: αυτό που τελικά ονομάστηκε Νουβέλ Βαγκ, ένας τρόπος ζωής και δημιουργίας, ένα πνεύμα που εκδηλώθηκε μέσω του κινηματογράφου, και που οι εκπρόσωποί του, όπως η Agnès, έδειξαν ότι μπορούσε να εκφραστεί και με άλλα μέσα.
Το φεμινιστικό σινεμά της Varda
Η σκηνοθέτις αμφισβήτησε με παιχνιδιάρικο τρόπο τα κυρίαρχα μοντέλα, κεντρίζοντας την φαντασία του θεατή και στρέφοντας την αφοπλιστικά αθώα και καθόλου σοβαροφανή ματιά της πάνω στα σημαντικότερα θέματα των καιρών της, ενώ υπήρξε από τους πρώτους που πειραματίστηκαν με τα σύνορα μεταξύ της μυθοπλασίας και του ντοκιμαντέρ. Δεν γίνεται όμως να μιλάμε για την Βαρντά χωρίς να υπενθυμίσουμε κάτι προφανές : η Agnès ήταν γυναίκα, και για ένα διάστημα η μόνη αναγνωρισμένη σκηνοθέτις του γαλλικού κινηματογράφου. Έκανε ένα σινεμά σαφέστατα φεμινιστικό, δίνοντας συχνά σε γυναίκες κεντρικούς, πολύπλοκους και δυναμικούς ρόλους.
Το 1977 ίδρυσε τη δική της εταιρία παραγωγής, την Tamaris, για να μπορεί να κάνει τα φιλμ της χωρίς οποιουδήποτε είδους έλεγχο. Η Agnès Varda, βασική εκπρόσωπος του εμβληματικού γαλλικού κινηματογραφικού νέου κύματος, τιμήθηκε με βραβεία στο Φεστιβάλ Καννών, το Φεστιβάλ Βενετίας, το Φεστιβάλ Βερολίνου, τα Σεζάρ, το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής και την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου.
