Ο Ένκε Φεζολλάρι ερμηνεύει Παζολίνι

Μια συνέντευξη με το πρόσωπο που ενσαρκώνει τον Μέγα Αιρετικό

Ο Ένκε Φεζολλάρι πρωταγωνιστεί στην παράσταση "Παζολίνι" που είναι βασισμένη  στο βιβλίο του Γιάννη Σολδάτου  "Όταν ο Παζολίνι συνάντησε το αγόρι που του πρόσφερε το θάνατο" και σε αρχεία ντοκουμέντα, κείμενα και συνεντεύξεις του ίδιου του Παζολίνι. Ένας μονόλογος που φιλοδοξεί να ρίξει φως στη ζωή αλλά κυρίως στον θάνατο του Πιέρ Πάολο Παζολίνι, του Μέγα Αιρετικού, που συνεχίζει έως και σήμερα να αποτελεί τη "φωνή" ενάντια στο πολιτικό κατεστημένο.

Το πρόσωπο

Απόφοιτος της Δραματικής σχολής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, ο Ένκε Φεζολλάρι εργάζεται τα τελευταία 14 χρόνια στο θέατρο, σκηνοθετεί από το 2011 συστηματικά και εξασκεί την υποκριτική ενίοτε σαν ηθοποιός. Έχει συνεργαστεί με κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς, και τα έργα με τα οποία καταπιάνεται μιλούν κυρίως για τον Άνθρωπο και τη Γυναίκα. Έχει ασχοληθεί με τη νεοελληνική δραματουργία, έχει διασκευάσει και σκηνοθετήσει δυο φορές τη Λιλή Ζωγράφου στο θέατρο για πρώτη φορά, έχει φέρει την αλβανική κουλτούρα πιο κοντά στον έλληνα θεατή μέσα από παραστάσεις και έργα και έχει σκηνοθετήσει τον Άμλετ στα Τίρανα το 2015. Διδάσκει  υποκριτική και εργάζεται και ως dj - "κάτι που μου αρέσει πολύ και το κάνω χρόνια" όπως λέει ο ίδιος.

Αυτό το διάστημα, τον βρίσκουμε στις πρόβες για τη Λαίδη Μακβεθ του Μτσενςκ, έργο του Λεσκώφ με τη Μαρία Σκαφτούρα στον ομώνυμο ρόλο, για το αλβανικό μυθιστόρημα της Ornela Vorpsi, Η Χώρα οπού ποτέ δεν πεθαίνεις, που θα παρουσιαστεί στο Θέατρο Σταθμός και Θέατρο Φούρνος όπου ενσαρκώνει τον Πιέρ Πάολο Παζολίνι. 

Λίγο πριν την πρεμιέρα της παράστασης (5/10), ο Ένκε Φεζολλάρι μιλάει για το έργο, την απόφασή του να συμμετέχει σε αυτό και τον διττό ρόλο του ως σκηνοθέτης και ηθοποιός γενικότερα στη θεατρική του πορεία. 

Τι σε τράβηξε στο συγκεκριμένο έργο;

Ήταν ιδέα μιας φίλης και συνεργάτιδας μου το να ενσαρκώσω τον Πιερ Πάολο Παζολίνι. Ξεκίνησε σαν αστείο στην αρχή, αμέσως μετά απευθύνθηκα  στον Γιάννη Σολδάτο και στην σκηνοθέτιδα Αγγελική Καρυστινού, και τότε ξεκίνησε το ταξίδι.

Πώς να χωρέσεις τη ζωή ενός διανοούμενου, ενός ποιητή, λογοτέχνη, κινηματογραφιστή επί μια ώρα στη σκηνή; Πώς να αρθρώνεις το λόγο του, το είναι του, τον πόνο του, τους έρωτες του; Πώς είναι να καλείς την Μαρία Κάλλας, αυτό το θείο πλάσμα που πέρασε από τον Πλανήτη μας και να μην βουρκώνεις; Αλήθεια, πώς μπορείς να ψάχνεις τους δολοφόνους του ,να ενστερνίζεσαι τον Πιερ και να αναρωτιέσαι μαζί του "Ποιος σκότωσε τον Πιερ Πάολο Παζολίνι". Μεγάλο το στοίχημα να ερμηνεύεις μια τόσο σημαντική προσωπικότητα, να λυγίζεις και να γελάς με τη ζωή του, να γίνεσαι ο αγωγός, το όχημα ενός κειμένου που είναι θραύσματα από την πολυτάραχη ζωή του.

Σε τρομάζει καθόλου το one man show πάνω στην σκηνή;

Είναι μεγάλη πρόκληση και στοίχημα, μου αρέσει αυτή η μάχη που δίνεις με το είναι σου, που παράγεις μόνος σου ατμόσφαιρα και κατάθεση, είσαι τελείως απογυμνωμένος από καλούπια και στερεότυπα, βουτάς στην αλήθεια σου. Για μένα, είναι η τρίτη φορά που παίζω μονόλογο - η πρώτη φορά ήταν το Παράθυρο του Ρίτσου στα αλβανικά χωρίς υπέρτιτλους, ένα μεγάλο στοίχημα να επικοινωνείς σε ξένη γλώσσα με το κοινό και η δεύτερη ο Φιλοκτήτης του Ρίτσου. Θέλω να πω, η αναμέτρηση είναι κάτι που το έχω ξανακάνει. Κρύβει πολλές παγίδες αλλά και μια απέραντη ελευθερία, νιώθω σαν να πετώ. Από την άλλη, η ευθύνη είναι τεράστια, έχει πολύ στρες και αγωνία διότι λες "τώρα θα το ξανακάνω το χτεσινό;". Έχει ρωγμή και συνάμα δίχτυ προστασίας όλο αυτό.

Ο Ένκε Φεζολλάρι ερμηνεύει Παζολίνι
Από την παράσταση Παζολίνι

Γιατί θεωρείς ότι είναι επίκαιρη η εν λόγω παράσταση;

Πέρα από το γεγονός ότι ο Παζολίνι είναι μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του 20ου αιώνα, που πάντα αξίζει κανείς να μελετήσει, το γεγονός του φρικτού του θανάτου είναι συγκλονιστικό. Λίγες μέρες πριν πεθάνει ο ίδιος έγραψε ένα άρθρο όπου μίλησε ανοιχτά, χωρίς περιστροφές για τα όσα συνέβαιναν στη χώρα, τόλμησε να πει μεγάλες αλήθειες, να δώσει ακόμα και ονόματα, υπογράφοντας έτσι την θανατική του καταδίκη. Όμως το έκανε. Γιατί λοιπόν η αλήθεια κοστίζει τόσο ακριβά;

Ο Παζολίνι γράφει ότι μόνο ένας διανοούμενος μπορεί να πει τα πράγματα όπως είναι, γιατί δεν έχει τίποτα να χάσει. Πόσες τέτοιες φωνές έχουμε σήμερα; Ποιος αλήθεια μπορεί και έχει το θάρρος και την τόλμη, αλλά ταυτόχρονα και την δύναμη να μιλήσει; Αυτές είναι οι ερωτήσεις της παραστάσεις, ταυτόχρονα μέσα από τις υπαρξιακές αναζητήσεις του Παζολίνι, όπως τουλάχιστον τις αντιλαμβανόμαστε εμείς. Ξετυλίγοντας το κουβάρι της ζωής του αιρετικού καλλιτέχνη αναδύονται θραύσματα και αναμνήσεις, οι έρωτες, σκηνές από ταινίες, τα γραπτά του, η μητέρα και ο πατέρας του και το ερώτημα: ποιος σκότωσε τον Πιερ Πάολο Παζολίνι  παραμένει κυρίαρχο στην παράσταση.

RELATED STORY

Ξεκινάμε από την δολοφονία του, Ο Παζολίνι "ξυπνάει" σε ένα μεσοδιάστημα, μεταξύ ζωής και θανάτου, ανακαλύπτει το πτώμα του κι αναζητάει τον δολοφόνο του, ή μάλλον τα κίνητρα πίσω από τη δολοφονία του. Και κάπως έτσι περνάει η ζωή του μπροστά από τα μάτια του, όπως λέμε, ενώ ταυτόχρονα είναι αντιμέτωπος με την μοναξιά του και το αναπόφευκτο γεγονός του θανάτου, που αποτελεί κοινή μοίρα όλων μας.

Η ζωή του, η Τέχνη του και η ανθρωπιά του είναι ένας φάρος, αυτός ο Μέγας Αιρετικός έχει να μας διδάξει να μην φοβόμαστε, να παλεύουμε,να αγωνιζόμαστε για ένα καλύτερο αύριο γιατί όπως ο ίδιος λέει: Χρησιμοποιήστε τη γλώσσα για φιλιά προδοτικά σε συστήματα που φτιάχνουν τέρατα, αγαπήστε τον άνθρωπο και να αναζητάτε ενδείξεις και αποδείξεις για τα εγκλήματα που πράττουν οι πολιτικοί εις βάρος των ανθρώπων.

Έχεις βρεθεί και στον ρόλο του σκηνοθέτη εκτός από αυτόν του ηθοποιού. Τελικά, προτιμάς κάποιον περισσότερο;

Ως σκηνοθέτης  μπορείς να μιλήσεις για πολύ μεγάλα πράγματα. Έχεις μία ολική ευθύνη,ενορχηστρώνεις  κατά κάποιο τρόπο ένα ολόκληρο σύμπαν, δεν είσαι μόνο ένα εκτελεστικό όργανο ούτε ένα άδειο δοχείο που γεμίζει κάθε φορά με έργα. Οφείλεις να αφουγκραστείς, να δημιουργήσεις, και να φτιάχνεις κόσμους ονειρικούς και πλασματικούς για τους πραγματικούς. Να μιλήσεις με τη σκηνοθεσία σου στον πραγματικό κόσμο μέσα από το σύμπαν του συγγραφέα και τον προσωπικό κόσμο του σκηνοθέτη, των ηθοποιών, των συνεργατών. Από τη μία η ευθύνη και από την άλλη το χάος αυτά τα στοιχεία είναι που με εξιτάρουν περισσότερο ως προς την ιδιότητα του σκηνοθέτη. Εδώ, πρέπει να σας πω ότι από τη στιγμή που άρχισα να σκηνοθετώ σταμάτησαν να μου κάνουν προτάσεις ως ηθοποιός οπότε αν θέλετε το ένα έφερε το άλλο.Ήταν μία ανάγκη που προέκυψε στο διάβα του χρόνου. Όμως την υποκριτική και τη λειτουργία του ηθοποιού δεν θέλω να την εγκαταλείψω γιατί αυτό με κάνει καλύτερο σκηνοθέτη.

Photo Credits: Πάνος Μαζαράκης
Η παράσταση Παζολίνι παίζεται Σάββατο & Κυριακή στις 21:00, από τις 5 έως τις 27 Οκτωβρίου, στο Θέατρο Φούρνος (Μαυρομιχάλη 168, Αθήνα, Τηλ.: 21 0646 0748)