Η ζωή των μελών της βασιλικής οικογένειας της Ισπανίας χαρακτηρίζεται από ένα σύστημα κανόνων που υπερβαίνει το παραδοσιακό πρωτόκολλο. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για τους Βρετανούς royals. Κάθε απόφαση, από την ενδυμασία μέχρι την απλή στάση του καθίσματος, ανταποκρίνεται σε μια στρατηγική που έχει σχεδιαστεί για την προστασία της εικόνας και του συμβολισμού της μοναρχίας.
Αν και πολλοί από αυτούς τους κανόνες μπορεί να φαίνονται περίεργοι, η λειτουργία τους είναι σαφής: να ενισχύσουν τη σταθερότητα και τον θεσμικό χαρακτήρα του Στέμματος.
Αυτό εξηγεί η María José Gómez Verdú, ειδική σε θέματα πρωτοκόλλου και εθιμοτυπίας. "Η βασιλική εξουσία δεν αντιπροσωπεύει απλώς έναν θεσμό, αλλά μια προσεκτικά επεξεργασμένη αφήγηση, όπου κάθε λεπτομέρεια επικοινωνεί την εξουσία, την τάξη και την ουδετερότητα", σημειώνει η ειδικός αναφερόμενη στην ισπανική βασιλική οικογένεια.
Ο κώδικας συμπεριφοράς της ισπανικής βασιλικής οικογένειας
Μία από τις πιο σχετικές αρχές είναι ο απόλυτος έλεγχος της δημόσιας εικόνας. Ο βασιλιάς Felipe και η βασίλισσα Letizia, η πριγκίπισσα Leonor και η Infanta, για παράδειγμα, δεν μπορούν να εκφράζουν πολιτικές απόψεις ή να έχουν προσωπικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Επίσης, δεν μπορούν να ντύνονται έντονα ή να συμμετέχουν σε πολιτιστικές δραστηριότητες χωρίς προηγούμενη έγκριση. Αυτό το επίπεδο εποπτείας ανταποκρίνεται στην ανάγκη προβολής μιας ουδέτερης, προβλέψιμης και μη αμφιλεγόμενης εικόνας.
Όσον αφορά την αλληλεπίδραση με το κοινό, υπάρχουν επίσης αυστηρά όρια. Η Verdú εξηγεί ότι κάθε ενεργό μέλος της βασιλικής οικογένειας απαγορεύεται να υπογράφει αυτόγραφα ή να βγάζει selfies με τους πολίτες. Ο λόγος δεν είναι η αλαζονεία αλλά η ασφάλεια και η εικόνα. "Μια υπογραφή μπορεί να πλαστογραφηθεί. Μια selfie σπάει τη συμβολική απόσταση που η μοναρχία πρέπει να διατηρήσει".
Ακόμη και οι καθημερινές χειρονομίες ρυθμίζονται. Κατά τη διάρκεια επίσημων πράξεων, οι γυναίκες δεν πρέπει να σταυρώνουν τα πόδια τους όταν κάθονται και πρέπει να χρησιμοποιούν τη στάση που είναι γνωστή ως δουκίστικη κλίση, με τα πόδια ενωμένα και με κλίση προς τη μία πλευρά. Αυτή η στάση μεταδίδει αυτοσυγκράτηση και μετρημένη κομψότητα.
Οι δημόσιες εκδηλώσεις αγάπης, όπως οι αγκαλιές ή τα χάδια, περιορίζονται επίσης, καθώς θα μπορούσαν να θολώσουν τα όρια μεταξύ προσωπικών και θεσμικών.
Ο ρουχισμός ακολουθεί συγκεκριμένες οδηγίες: αποφεύγονται τα εμφανή λογότυπα, τα μοντέρνα ρούχα ή τα ρούχα με φανταχτερό σχέδιο. Η ενδυμασία πρέπει να είναι κλασική και διαχρονική. Στην περίπτωση της ισπανικής βασιλικής οικογένειας, αποφεύγονται όλες οι αναφορές σε εμπορικά σήματα, ώστε να μην συνδέονται με ιδιωτικά συμφέροντα.
Οι κανόνες αυτοί ισχύουν επίσης σε εκδηλώσεις όπως τα επίσημα δείπνα, όπου η βραδιά δεν επιτρέπεται να διαρκέσει περισσότερο από όσο χρειάζεται για να διατηρηθεί η επισημότητα της εκδήλωσης. Επιπλέον, δίνεται προσοχή σε κάθε λέξη, σε κάθε χρώμα, σε κάθε χειρονομία.
Σε ευαίσθητα περιβάλλοντα, ακόμη και ο τόνος ενός ρούχου μπορεί να ερμηνευτεί ως δήλωση. Επομένως, απαγορεύεται να γίνονται σχόλια που θα μπορούσαν να εκληφθούν ως ιδεολογικές απόψεις.
Όταν ο βασιλιάς Felipe και η βασίλισσα Letizia σπάνε τους κανόνες
Παρά την αυστηρότητα αυτή, η ισπανική βασιλική οικογένεια έχει εισαγάγει μικρές αλλαγές.
Ο Felipe και η Letizia, για παράδειγμα, έχουν βγάλει selfies με πολίτες και έχουν δείξει χειρονομίες αγάπης προς τις κόρες τους σε συγκεκριμένες στιγμές, όπως όταν η Leonor μπήκε στη Στρατιωτική Ακαδημία της Σαραγόσα.
Οι εξαιρέσεις αυτές δεν σπάνε την παράδοση, αλλά σηματοδοτούν μια προσπάθεια να έρθει ο θεσμός πιο κοντά στη σημερινή κοινωνία.
