Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, και στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού δεν χωράει κανένα κλισέ και κυρίως καμία αναβολή ή δικαιολογία για να μην εξεταστείτε. Η επιστήμη βρίσκεται στη διάθεση των γυναικών και οι ειδικοί τονίζουν ότι ο ετήσιος έλεγχος μπορεί κυριολεκτικά να σώσει ζωές.
Διανύοντας τον μήνα Οκτώβριο, που έχει "βαφτιστεί" ως μήνας πρόληψης και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού, ο Δρ. Μιχαήλ-Περικλής Αγγελόπουλος MD, PhD, Ακτινοδιαγνώστης Μαστού* απαντάει στις πιο καίριες ερωτήσεις περί πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης και μιλάει για την εποχή της 3D ψηφιακής μαστογραφίας.
Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του μαστού;
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες. Σύμφωνα με τις στατιστικές μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας , κάθε χρόνο στην Ελλάδα διαγιγνώσκονται περίπου 1500-1800 νέα περιστατικά με καρκίνο του μαστού. Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού αυξάνεται με την ηλικία. Δυστυχώς μόνο το 5-7% των γυναικών ανιχνεύουν τον καρκίνο σε πρώιμο στάδιο. Αυτό οφείλεται σε ελλειπή μέτρα πρόληψης.
Εμφανίζει συμπτώματα ο καρκίνος του μαστού;
Δυστυχώς αυτό συμβαίνει σπάνια. Είναι τελείως ασυμπτωματικός και γίνεται αντιληπτός από τη γυναίκα μόνο όταν αυξηθεί σε διαστάσεις τόσο, ώστε να είναι ψηλαφητός.
Η σπουδαιότητα του προληπτικού ελέγχου
Ο προληπτικός έλεγχος στοχεύει στην πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Ανιχνεύονται μικρές σε διαστάσεις, ασυμπτωματικές κακοήθειες, οι οποίες έχουν πολύ καλύτερη πρόγνωση, μικρότερη θνησιμότητα σε σύγκριση με έναν συμπτωματικό ψηλαφητό καρκίνο. Το μέγεθος ενός όγκου έχει ιδιαίτερη σημασία στην πρόγνωση της ασθενούς.
Ποια είναι η βασική εξέταση του μαστού;
Η μαστογραφία αποτελεί την εξέταση εκλογής. Πλέον με τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις έχουμε μεταβεί στην εποχή της 3D ψηφιακής μαστογραφίας. Η τομοσύνθεση ή αλλιώς 3D μαστογραφία είναι η εξέλιξη της απλής 2D ψηφιακής μαστογραφίας. Αποτελεί την πιο σύγχρονη μέθοδο απεικόνισης του μαστού.
Κατά τη διάρκεια της μαστογραφικής λήψης η τομοσύνθεση αντί να κάνει μια μονή δισδιάστατη λήψη, όπως κάνει η απλή ψηφιακή μαστογραφία, παίρνει πολλαπλές μικρές τομές πάχους 1 χιλιοστού, με αποτέλεσμα να έχουμε πλέον πολύ υψηλή διαγνωστική ακρίβεια της τάξεως του 1 χιλιοστού. Ουσιαστικά είναι σα να αποκτούμε μια τρισδιάστατη απεικόνιση του μαστού.
Είναι μια πιο ανώδυνη μέθοδος για τη γυναίκα, γιατί δεν ασκείται μεγάλη πίεση κατά τη διάρκεια της μαστογραφίας και το μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι μας δίνεται η δυνατότητα να ανιχνεύουμε έως και 40% περισσότερες και πολύ μικρές κακοήθειες συγκριτικά με την απλή ψηφιακή μαστογραφία.
Με την τομοσύνθεση ουσιαστικά αναγνωρίζουμε κακοήθειες, οι οποίες είναι τελείως αφανείς στην απλή 2D μαστογραφία.
Η τομοσύνθεση συμβάλλει στην εγκαιρότερη πρόληψη του καρκίνου του μαστού.
Αντικαθιστά ο υπέρηχος μαστών τη μαστογραφία;
Σαφώς και όχι. Ο υπέρηχος μαστών έχει συμπληρωματικό ρόλο στη μαστογραφία. Βοηθά ιδιαίτερα στους πυκνούς μαστούς, καθώς επίσης και στον διαχωρισμό των μορφολογικών χαρακτηριστικών ενός ευρήματος (π.χ. το διαχωρισμό ενός κυστικού ή συμπαγούς ογκιδίου). Χαρτογραφείται ο μαστός από τη μαστογραφία και κατόπιν αυτού διενεργείται κυρίως στοχευμένα ο υπέρηχος. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις, τις οποίες τις συναντάμε στην καθημερινή πράξη, όπου ανιχνεύουμε εξαιρετικά δύσκολα μια μικρή κακοήθεια υπερηχογραφικά. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο εφόσον έχουμε χαρτογραφήσει σωστά τον μαστό από τη μαστογραφία και έχουμε σαφή ένδειξη ότι σε συγκεκριμένο σημείο του μαστού υπάρχει μια βλάβη. Διαφορετικά σε περίπτωση που διενεργήσουμε έναν υπερηχογραφικό έλεγχο χωρίς να βασίζεται σε μια πρόσφατη μαστογραφία (στα τυφλά δηλαδή), τότε είναι πολύ πιθανό να μην ανιχνεύσουμε τη συγκεκριμένη κακοήθεια.
Μέτρα πρόληψης ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα
Σε γυναίκες άνω των 20 ετών γίνεται υπέρηχος μαστών και ψηλάφηση όχι απαραίτητα κάθε χρόνο.
Οι γυναίκες άνω των 30 ετών φρόνιμο είναι να κάνουν ετησίως έναν υπερηχογραφικό έλεγχο των μαστών.
Οι γυναίκες άνω των 40 ετών πρέπει να κάνουν ετησίως μαστογραφία και συμπληρωματικό υπερηχογραφικό έλεγχο, εφόσον κρίνεται απαραίτητος. Οι εξετάσεις αυτές πρέπει να γίνονται από εξειδικευμένους ιατρούς στο μαστό, λαμβάνοντας υπόψη ότι πολύ εύκολα μπορεί να γίνουν λάθη στη διάγνωση.
Οι γυναίκες στην ηλικία των 35 πρέπει να κάνουν τη μαστογραφία αναφοράς.
Μεταξύ 35-40 πρέπει να κάνουν υπέρηχο μαστών ετησίως.
Ο μαστογραφικός έλεγχος πρέπει να συνεχίζεται και σε γυναίκες άνω των 65 εφόσον η συνολική κατάσταση υγείας της γυναίκας είναι ικανοποιητική.
Η σωστή και έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού είναι πολύ σημαντική. Αυξάνει σε πολύ μεγάλο βαθμό το ποσοστό επιβίωσης, ενώ τις περισσότερες φορές επέρχεται η πλήρης ίαση. Έχει καταγραφεί στα ανεπτυγμένα κράτη του κόσμου ότι την τελευταία δεκαετία έχει μειωθεί το ποσοστό θνησιμότητας από τον καρκίνο του μαστού κατά 30-40%.
*Κέντρο Απεικόνισης Μαστού Γυναίκας, Οδ. Μονής Πετράκη 10, Κολωνάκι 115 21, Τηλ.: 210 7210 170, 210 7210 180, 3dmammography.gr