Όπως έχει γίνει παράδοση πια, με τη μεσημεριανή απονομή των δαφνών του ολοκληρώθηκε το 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (6-16/3).
Το "παρών" στην τελετή έδωσε και ο Υφυπουργός Πολιτισμού Ιάσονας Φωτήλας ο οποίος, παρά τη μακροσκελή τοποθέτησή του, δε σχολίασε την κρίσιμη κινηματογραφική επικαιρότητα και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η λειτουργία του ΕΚΚΟΜΕΔ, μεταξύ άλλων, επιλέγοντας να επαναλάβει τη στήριξη του υπουργείου στο θεσμό. Ακολουθούν όσα είπε: "Για άλλη μια φορά, η καρδιά του πολιτισμού χτυπάει δυνατά στην αγαπημένη Θεσσαλονίκη. Σήμερα βρίσκομαι ανάμεσα σε φίλους και φίλες του κινηματογράφου και του ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ, εκπροσωπώντας παράλληλα και τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Σήμερα θέλω να σας μιλήσω για την ανάγκη να έχουμε περισσότερες εικόνες, σε μια εποχή που η εικόνα κυριαρχεί. Πολλοί υποστηρίζουν πως η συνεχής ροή πληροφοριών δημιουργεί έναν οπτικό θόρυβο, μειώνοντας την ικανότητά μας να εστιάσουμε σε ορισμένα θέματα, γεγονότα και συναισθήματα. Ωστόσο, το ντοκιμαντέρ γνώριζε ανέκαθεν αυτή την πρόκληση και φρόντιζε να δώσει στην εικόνα τον ρόλο που της αξίζει, όχι ως απλό ερέθισμα, αλλά ως καταλύτη κατανόησης. Το ντοκιμαντέρ έχει τη μοναδική ικανότητα να καταδεικνύει τις σημαντικές λεπτομέρειες, να φιλτράρει τον περιττό θόρυβο και να μας κατευθύνει προς την ουσία της πραγματικότητας. Δεν αποτυπώνει απλώς εικόνες: μας διδάσκει να βλέπουμε. Μας επιτρέπει να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο πιο συνειδητά, να ακούμε τα ανείπωτα, να αισθανόμαστε το αόρατο. Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στη μακρόχρονη ιστορία του, έχει αποδείξει πως αποτελεί έναν ευαίσθητο δέκτη των κοινωνικών και πολιτιστικών ρευμάτων της εποχής. Η φετινή διοργάνωση επιβεβαιώνει τον ρόλο της ως θετικού αποδέκτη πολιτιστικών ερεθισμάτων και μιας πλατφόρμας ουσιαστικού διαλόγου. Παράλληλα, λειτουργεί ως ένας εξαιρετικά δημιουργικός κόμβος που φέρνει σε επαφή τους δημιουργούς με το κοινό, αλλά και με τη βιομηχανία του κινηματογράφου, ενισχύοντας τη συνεργασία και την καλλιτεχνική καινοτομία. Το Υπουργείο Πολιτισμού, η Υπουργός Λίνα Μενδώνη και εγώ, στηρίζουμε έμπρακτα και αποτελεσματικά το Φεστιβάλ, ώστε να μπορεί να επιτελεί την αποστολή του για την τέχνη και τον πολιτισμό, για τους δημιουργούς και τους θεατές, για τους πολίτες και την πόλη. Σήμερα, καθώς ανακοινώνουμε τα βραβεία του 27ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, γιορτάζουμε όχι μόνο τις καλύτερες δημιουργίες της χρονιάς, αλλά και την ίδια τη δύναμη του ντοκιμαντέρ να μας προσφέρει περισσότερες εικόνες, πιο καθαρές, πιο δυνατές, πιο αληθινές. Γιατί τελικά δεν χρειαζόμαστε λιγότερες εικόνες, χρειαζόμαστε καλύτερες εικόνες, και το ντοκιμαντέρ είναι εδώ για να μας τις δώσει. Σας ευχαριστώ πολύ".
Τώρα, όσον αφορά τα βραβεία, το Χρυσό Αλέξανδρο του διεθνούς διαγωνιστικού απέσπασε το "Συνύπαρξη, λέμε τώρα!" (Άμπερ Φαρές), το οποίο κέρδισε αυτομάτως μια θέση στη λίστα προεπιλογής για το επόμενο Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ. Ακολούθως, από το τμήμα Newcomers με Χρυσό Αλέξανδρο βραβεύτηκε το "Πώς να Χτίσεις μια Βιβλιοθήκη" (Μάια Λέκοου & Κρίστοφερ Κινγκ), όπως αντίστοιχα το "Ατελείωτη Κούκι" (Σεθ & Πίτερ Σκράιβερ) από το τμήμα Newcomers.
Ακολουθούν αναλυτικά οι νικητές κάθε διαγωνιστικού τμήματος.
Διεθνές διαγωνιστικό
Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης παρουσιάζει ένα Διεθνές Διαγωνιστικό πρόγραμμα, όπου δέκα ταινίες άνω των 70 λεπτών διαγωνίζονται για τον Χρυσό Αλέξανδρο και τον Αργυρό Αλέξανδρο. Ο Χρυσός Αλέξανδρος συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 12.000€, ενώ ο Αργυρός Αλέξανδρος συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000€.
Τα μέλη της κριτικής επιτροπής:
- Δημήτρης Αθυρίδης (σκηνοθέτης και φωτογράφος)
- Λόρεν Γκρίνφιλντ (σκηνοθέτρια)
- Σίγκνε Μπίργκε Σέρενσεν (παραγωγός)
Ο Χρυσός Αλέξανδρος του Διεθνούς Διαγωνιστικού απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ: Συνύπαρξη, λέμε τώρα! της Άμπερ Φάρες
Σκεπτικό: Ένα στιβαρό ντοκιμαντέρ για μία από τις διχαστικές, επώδυνες και μακροχρόνιες συγκρούσεις στον κόσμο σήμερα, την ισραηλινο-παλαιστινιακή κρίση. Βασική πρωταγωνίστρια του ντοκιμαντέρ είναι η Εβραία κωμικός Νόαμ Σούστερ-Ελιάσι, που μιλά εξίσου άπταιστα αραβικά και εβραϊκά. Η ανατροφή της στη μοναδική κοινότητα στο σύγχρονο Ισραήλ όπου οι Παλαιστίνιοι και οι Εβραίοι έχουν συνυπάρξει ως γείτονες και φίλοι από το 1970, την επονομαζόμενη "Όαση Ειρήνης", της χαρίζει μια μοναδική προοπτική στην αυθεντική έννοια της συνύπαρξης, σε μια κοινωνία όπου η ειρήνη και η αμοιβαία κατανόηση μοιάζουν με χίμαιρα. Μέσα από μια καθηλωτικά δομημένη αφήγηση, και αμφισβητώντας άφοβα όλα τα ταμπού του συγκεκριμένου τόπου, η αφοπλιστική φωνή και το χιούμορ της Νόαμ μάς παρακινούν να αγγίξουμε ένα βαθύτερο επίπεδο κατανόησης ενόσω γελάμε και κλαίμε μαζί της, αλλά και να αναθεωρήσουμε τις προκαταλήψεις μας με ανοιχτά μυαλά και ανοιχτές καρδιές.
Η σκηνοθέτις Άμπερ Φάρες ανέβηκε αρχικά στη σκηνή για να παραλάβει το βραβείο. "Ευχαριστώ πολύ γι αυτό το βραβείο. Είναι μεγάλη τιμή. Ξέρω, όμως, ποια πραγματικά θέλω να ακούσετε και ποια ευθύνεται που αυτή η ταινία βγήκε καταπληκτική" ανέφερε, δίνοντας τη σκυτάλη στην κωμικό και πρωταγωνίστρια της ταινίας Νόαμ Σούστερ-Ελιάσι, η οποία αρχικά ευχαρίστησε τους γονείς της, που ήταν παρόντες στην αίθουσα, για τη στήριξη αλλά και για την καθοδήγηση που της προσέφεραν. "Πριν δύο εβδομάδες ένας Παλαιστίνιος κωμικός, συνάδελφός μου, τόλμησε να αστειευτεί στο Ισραήλ, και η αστυνομία όρμησε σπίτι του και τον συνέλαβε απλώς επειδή έκανε χιούμορ. Μπορώ να βρίσκομαι εδώ σήμερα επειδή υπάρχει ακόμα μια μικρή "σχισμή” στην ελευθερία του λόγου που μπορώ να έχω, χάρη στο προνόμιό μου ως Ισραηλινή Εβραία. Όταν μετακινήθηκα από το πεδίο του πολιτικού ακτιβισμού στην κωμωδία ήταν επειδή έμαθα ότι στην Ουκρανία ένας Εβραίος κωμικός έγραψε ένα sitcom στο οποίο γίνεται πρόεδρος, και έγινε πρόεδρος στην πραγματικότητα! Έτσι, σκέφτηκα ότι εάν θέλω επιτέλους να πάρω την πολιτική μου καριέρα σοβαρά, πρέπει να αρχίσω να γράφω αστεία. Γιατί ξέρω ότι όταν γελάς, σημαίνει ότι ακούς. Κι έτσι υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι όταν θα έχω τη σκηνή δική μου, όταν περισσότεροι άνθρωποι θα με ακούν, τότε θα μεταφέρω το μήνυμα με δυνατή και καθαρή φωνή. Ο πρώτος πολιτικός μου "δάσκαλος” είναι ο μπαμπάς μου, που είναι κι αυτός εδώ, όπως και η μαμά μου. Η πρώτη ανάμνηση που έχω από εκείνον είναι να μπαινοβγαίνει στις στρατιωτικές ισραηλινές φυλακές επειδή αρνήθηκε να υπηρετήσει στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Ο ακτιβισμός μας, καθώς και το πώς διαμαρτυρόμαστε για την ισότητα και την ελευθερία, δεν εκφράζεται μόνο μέσα από μια διαδήλωση, μια δράση, μια ταινία ή ένα αστείο. Εκφράζεται κάθε μέρα μέσα από την εναλλακτική που οραματίζεσαι μέσα από το σώμα και τη γλώσσα σου, μέσα από τις καθημερινές επιλογές σου και το πώς αποφασίζεις να αξιοποιήσεις τα προνόμιά σου, ώστε να εξασφαλίσεις ότι μια μέρα οι Παλαιστίνιοι φίλοι μου θα είναι ελεύθεροι. Αυτή η ταινία δημιουργήθηκε από ένα δυναμικό επιτελείο γυναικών. Η Άμπερ Φάρες, η σκηνοθέτρια του ντοκιμαντέρ, δούλευε, ενώ ο ισραηλινός στρατός βομβάρδιζε το σπίτι και την οικογένειά της. Δεν ξέρω αν υπάρχει καλύτερος τρόπος να τιμήσει κανείς αυτές τις γυναίκες, οι οποίες δεν το έβαλαν κάτω και επέλεξαν να μιλήσουν για όλα αυτά τα δύσκολα ζητήματα, που πρέπει όλοι μας να μιλάμε. Ευελπιστώ αυτή η ταινία να δώσει στους ανθρώπους τις λέξεις που χρειάζονται αλλά και το κουράγιο που έχουν ανάγκη προκειμένου να υψώσουν το ανάστημά τους. Σας ευχαριστώ".
Ο Αργυρός Αλέξανδρος του Διεθνούς Διαγωνιστικού απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ: Λευτεριά στον Λέοναρντ Πελτιέ των Τζέσι Σορτ Μπουλ και Ντέιβιντ Φρανς
Σκεπτικό: Αυτό το ερευνητικό ντοκιμαντέρ εμβαθύνει στην υπόθεση του αυτόχθονα Αμερικανού ακτιβιστή Λέοναρντ Πελτιέ, τον οποίο συναντάμε στην αρχή της ταινίας ως φυλακισμένο εδώ και σχεδόν 50 χρόνια. Μέσα από ένα εντυπωσιακό αρχειακό υλικό, δεξιοτεχνικά ενταγμένο σε ένα αποκαλυπτικό πολιτικό θρίλερ, η ταινία εκθέτει πώς η αρχική δικαστική ετυμηγορία βασίστηκε σε ψευδείς μαρτυρίες, παραλείποντας να λάβει υπόψη κρίσιμα αποδεικτικά στοιχεία. Ωστόσο, και παρά την εμφανή αδικία που υπέστη, η ανελέητη πίεση από το FBI απέκλεισε τον Πελτιέ από τη διαδικασία της χορήγησης χάριτος και της αναστολής της ποινής. Πρόκειται για μια κατεπείγουσα και επίκαιρη ιστορία που αποτυπώνει τις τρέχουσες εξελίξεις, φέρνοντας στο φως το πώς η νεότερη γενιά αυτόχθονων Αμερικανών ηγετών εξακολουθεί να μάχεται για την απελευθέρωση του Πελτιέ. Η ρωμαλέα αυτή ταινία ξεδιπλώνει την ιστορία της καταδυνάστευσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αυτόχθονων Αμερικανών, καθώς και τη διαγενεακή αντίσταση που επιδεικνύουν, φέρνοντας παράλληλα στο προσκήνιο τον συνεχιζόμενο αγώνα τους για απόκτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στη γη τους και στους φυσικούς της πόρους.
Ανακοινώνοντας το βραβείο του Αργυρού Αλέξανδρου η Λόρεν Γκρίνφιλντ ανέφερε: "Θέλω να ευχαριστήσω το Φεστιβάλ αφενός για την πρόσκληση στη Θεσσαλονίκη, αφετέρου για το αφιέρωμα αλλά και την τιμή να είμαι μέλος αυτής της επιτροπής. Είναι ωραίο να βρίσκεσαι σε ένα μέρος που υπάρχει βαθιά εκτίμηση της τέχνης και σεβασμός στην ελευθερία της έκφρασης και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Θέλουμε να απονείμουμε τον Αργυρό Αλέξανδρο στην ταινία Λευτεριά στον Λέοναρντ Πελτιέ. Πρόκειται για ένα τρομερά επίκαιρο ντοκιμαντέρ σε σχέση με την έλλειψη δικαιοσύνης που αντιμετωπίζουν διαχρονικά οι αυτόχθονες της Αμερικής. Υπήρξε διαφωτιστική, μας συγκίνησε και έριξε φως στις δυσκολίες της αντίστασης που υπάρχουν σήμερα".
Ειδική Μνεία απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ: Παιδί της σκόνης της Βερόνικα Μλιτσέβσκ
Σκεπτικό: Θα θέλαμε επίσης να απονείμουμε Ειδική Μνεία στην ταινία Παιδί της σκόνης. Αυτή η ζεστή και συγκινητική ταινία παρακολουθεί τον Sang, γιο μιας Βιετναμέζας και ενός Αμερικανού στρατιώτη, καθώς αναζητά τον πατέρα του, παλεύοντας για μια προβληματική επανένωση. Ένα όμορφα κινηματογραφημένο πορτρέτο, με όρους και αισθητική cinéma vérité, που αφηγείται μια οικουμενική ιστορία για τις διαγενεακές συνέπειες του πολέμου και τη λαχτάρα για την πατρική αγάπη.
Η σκηνοθέτρια Βερόνικα Μλιτσέβσκα παρέλαβε το βραβείο, λέγοντας: "Σας ευχαριστώ πολύ για την υπέροχη υποδοχή. Και ευχαριστώ και το κοινό για τις αντιδράσεις και τις ερωτήσεις του κατά την προβολή της ταινίας. Ευχαριστώ τον σύζυγό μου, που είναι επίσης κινηματογραφιστής, για την υποστήριξή του. Ευχαριστώ γι’ αυτό το ταξίδι".
Δείτε περισσότερα στο athinorama.gr
