H Generation X –η γενιά που βρίσκεται στην πέμπτη ή ετοιμάζεται να μπει στην έκτη δεκαετία της ζωής της– ανατράφηκε μέσα σε μια κουλτούρα που λάτρεψε τη νεότητα. Καθώς όμως τα ’90s έδιναν τη θέση τους στα ’00s, η αντίληψη αυτή άρχισε να αλλάζει. Τα media γέμιζαν με δηλώσεις διάσημων γυναικών που ομολογούσαν πόσο ανασφαλείς ένιωθαν τα χρόνια της νεότητάς τους και πόσο ευγνώμονες ήταν για την αυτοπεποίθηση, την ισορροπία και τη σοφία που απέκτησαν με την ωριμότητα. H Γενιά X, τελικά, άρχισε να αναρωτιέται. Μήπως η νεότητα είναι υπερεκτιμημένη, μήπως τα καλύτερα έρχονται μετά τα 40;
Από τη Λουκία Λυκίδη
(Α)ΟΡΑΤΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Την υποψία τους ήρθαν να επιβεβαιώσουν τα μεγάλα fashion και beauty brands, οι πρωτοπόροι πάντοτε στη λατρεία και την αποθέωση της νεότητας, που, μπαίνοντας κι αυτά στο ρεύμα της "συμπερίληψης και της διαφορετικότητας", έναν όρο που ακούμε πια όλο και πιο συχνά, διαπίστωσαν ότι μια ολόκληρη δημογραφική ομάδα (για την ακρίβεια, η σημαντικότερη μερίδα του καταναλωτικού τους κοινού) ήταν αόρατη στις εικόνες που επέλεγαν να δημιουργήσουν. Ήταν τότε που η Τζόνι Μίτσελ φωτογραφήθηκε για τον Dior, η Σούζαν Σάραντον για τον Marc Jacobs, ενώ πιο πρόσφατα η Τζέιν Φόντα και η Φέι Ντάναγουει για τον Gucci. Όλο και περισσότερες γυναίκες μετά τα 50 γίνονταν πρόσωπα και πρέσβειρες των μεγάλων brands, κάνοντας ταυτόχρονα όλες τις συνομήλικές τους, επιτέλους, ορατές. Η τάση υιοθετήθηκε και από τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Οι διαμαρτυρίες των ώριμων γυναικών ηθοποιών για τη σπανιότητα ή την παντελή έλλειψη ρόλων γι’ αυτές –αφού οι ώριμες γυναίκες και οι ιστορίες τους δεν πρωταγωνιστούσαν στα χολιγουντιανά σενάρια– εισακούστηκαν. Κάποιες φορές ήταν οι ίδιες οι γυναίκες που πήραν την κατάσταση στα χέρια τους γράφοντας οι ίδιες τα σενάρια ή ιδρύοντας ακόμα και δικές τους εταιρείες παραγωγής.
Και κάπως έτσι προέκυψαν κινηματογραφικές παραγωγές, όπως η ταινία "Gloria Bell" με την Τζούλιαν Μουρ, η "Otherhood" με την Πατρίτσια Αρκέτ, αλλά και τηλεοπτικές σειρές, όπως το "Grace and Frankie" του Netflix. Ήταν οι ίδιες αυτές οι γυναίκες αλλά και εκατομμύρια άλλες λιγότερο προβεβλημένες που άρχισαν να αποκτούν αυτοπεποίθηση και να συνειδητοποιούν ότι η ζωή δεν τελειώνει στα 40 και δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να τις σταματήσει από το να ονειρεύονται αλλά και να θέτουν νέους στόχους.
SECOND WIND
To περιέγραψαν και σε πρόσφατο άρθρο τους οι "New York Times": "Ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών μπαίνει στην έκτη ή στην έβδομη δεκαετία της ζωής του με ένα πλεόνασμα ενέργειας και εργασιακής εμπειρίας. Οι περισσότερες από αυτές, με υψηλό επίπεδο μόρφωσης, πέρασαν τη δεκαετία των 30, των 40 και των 50 προσπαθώντας να χτίσουν την καριέρα τους και ταυτόχρονα να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Μοιάζουν με τους δρομείς που τρέχουν με βάρη στους αστραγάλους. Φαντάζεστε τι συμβαίνει μόλις βγάλουν αυτά τα βάρη;". Αυτή είναι συχνά η περίπτωση όλων των γυναικών που στα 50 τους ή στα 60 τους –γιατί όχι και στα 70 τους– επιστρέφουν στο σχολείο ή στο πανεπιστήμιο. Ή εκδίδουν το πρώτο τους βιβλίο. Ή δημιουργούν τη δική τους επιχείρηση. Ή κάνουν το διάπλου Σκάλας Κεφαλονιάς-Κυλλήνης με windsurf, όπως έκανε στα 82 της η Αναστασία Γερολυμάτου μπαίνοντας στο Βιβλίο Guinness ως η γηραιότερη ενεργή σέρφερ στον κόσμο. Στο ίδιο άρθρο οι "New York Times" διαπιστώνουν ότι μια μερίδα ώριμων γυναικών κατάφερε να βρει τη θέση που της ανήκει και λόγω του κινήματος #Metoo. "Ο "εκθρονισμός” ανδρών όπως ο τηλεοπτικός δημοσιογράφος Τσάρλι Ρόουζ και ο παρουσιαστής Ματ Λάουτερ μετά τις κατηγορίες για σεξουαλική παρενόχληση σε συναδέλφους του άνοιξε υψηλές στην ιεραρχία θέσεις για ώριμες γυναίκες όπως η Κριστιάν Αμανπούρ και η Γκέιλ Κινγκ, που είχαν την ικανότητα και την εμπειρία να τις αναλάβουν αποδεικνύοντας πόσο παραγωγικές μπορούν να γίνουν στα 60".
OI NOMOI ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ
Το άρθρο των "Times" συνέπεσε με μια εκδοτική έκρηξη βιβλίων που θέλησαν να καταρρίψουν την ιδέα πως στην εμμηνόπαυση η ενέργεια και η θηλυκότητα των γυναικών συρρικνώνεται και να δουν την παρεξηγημένη αυτή περίοδο ως μια παραγωγική και συναρπαστική φάση στη ζωή μιας γυναίκας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η συγγραφέας Darcey Steinke στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της "Flash Count Diary: Menopause and the Vindication of Natural Life", ο άνθρωπος όπως και η δολοφόνος φάλαινα είναι δύο από τα λιγοστά είδη που ζουν πολλά χρόνια μετά την αναπαραγωγική τους ηλικία. "Στον ωκεανό τα θηλυκά που δε βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία έχουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο. Με τη σοφία των χρόνων τους οδηγούν το κοπάδι εκεί που έχει τον καλύτερο και περισσότερο σολομό. Οι άγριες αυτές εκπρόσωποι της μητριαρχίας μού έδωσαν ελπίδα. Δεν είναι ούτε ελεύθερες ούτε φοβισμένες, αλλά αληθινές ηγέτιδες του κοπαδιού". Για πολλά χρόνια οι βιολόγοι πίστευαν ότι το να ζει ένα είδος αφού έχει περάσει η αναπαραγωγική ηλικία ήταν απλά ένα "λάθος" της φύσης. Στην περίπτωση του ανθρώπου το απέδιδαν απλά στην πρόοδο της ιατρικής.
Στο βιβλίο της "The Slow Moon Climbs: The Science, History, and Meaning of Menopause" η ιστορικός στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια Susan Mattern εξηγεί πως δεν είναι έτσι. Όπως αναφέρει η ίδια, ακόμα και στις πρωτόγονες κοινωνίες οι γυναίκες ζούσαν πολλά χρόνια μετά το τέλος της μέσης ηλικίας. Αυτό συνέβαινε γιατί ένα άτομο που μπορεί να συλλέγει τροφή για περισσότερους από έναν ανθρώπους και ταυτόχρονα να μην παράγει νέα μέλη ήταν εξαιρετικά χρήσιμο στις κοινωνίες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών. "Στους Χάτζα αλλά και σε άλλες σύγχρονες φυλές τροφοσυλλεκτών", γράφει η Mattern, "οι γυναίκες φτάνουν στο peak της τροφοσυλλεκτικής τους ικανότητας στα 50 τους και συνεχίζουν να παράγουν θερμιδικό πλεόνασμα μέχρι τα βαθιά τους γεράματα. Συχνά οι φυλές συνήθιζαν να σκοτώνουν τα μέλη που δεν μπορούσαν να συνεισφέρουν. Οι γιαγιάδες αυτές δε δολοφονούνταν, απλά γιατί ήταν χρήσιμες". Και συνεχίζει: "Σήμερα, με λιγότερα παιδιά και περισσότερoυς πόρους, οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση, που ιστορικά χρησιμοποιούσαν την ενέργειά τους για να βοηθήσουν τις οικογένειές τους να επιβιώσουν, μπορούν να τη διοχετεύσουν σε άλλα πράγματα". Ξεκινώντας μια νέα καριέρα, αποφασίζοντας να ασχοληθούν με τα κοινά, δοκιμάζοντας ένα νέο σπορ, ταξιδεύοντας στον κόσμο, κατακτώντας το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας ή βάζοντας υποψηφιότητα για Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Για τις γυναίκες πια sky is the limit και μετά τα 50.
