Σχεδόν ένας χρόνος πανδημίας και διαδοχικών lockdown και όλοι συμφωνούν ότι η ζωή μοιάζει βγαλμένη από σενάριο φαντασίας. Ό,τι ως τότε έμοιαζε δεδομένο, πέρασε στη σφαίρα του αβέβαιου, και το μέλλον έμεινε χωρίς φιλοδοξίες, όνειρα και προγραμματισμό. Οι σχέσεις δοκιμάστηκαν, ο ψυχισμός κλονίστηκε, οι ανάγκες και οι προτεραιότητες άλλαξαν. Από τα σημαντικά και τα σπουδαία στα ήσσονος σημασίας, κάθε πτυχή της καθημερινότητα χρειάστηκε να επαναπροσδιοριστεί κι εν τέλει να επαναπροσαμοστεί. Το ντύσιμο ήταν μία από αυτές.
Πέρα από τις ξαφνικές τάσεις που προέκυψαν στη μόδα, χωρίς προηγούμενες συστάσεις από τη βιομηχανία της, και το στιλ που επικράτησε, χωρίς προηγούμενη πρόβλεψη, το lockdown επέβαλλε νέους κανόνες τόσο στο καθημερινό όσο (κυρίως) στο εργασιακό ντύσιμο. Και μας ώθησε να σκεφτούμε τι τελικά είναι αυτό που μας εκφράζει, τι μας ταιριάζει και τι πραγματικά είναι αυτό που έχουμε ανάγκη αναφορικά με το προσωπικό στιλ. Τα Zoom meetings έφεραν μια αναπάντεχη (και σε ορισμένες ευχάριστη) ανατροπή στο στιλ που είχαμε συνηθίσει στο γραφείο κι έκαναν το styling απαραίτητο από ένα σημείο της εμφάνισης και πάνω. Το ντύσιμο στη διάρκεια της καραντίνας έκανε πολλούς να αγαπήσουν κομμάτια που είχαν ξεχάσει ότι αγαπούσαν, να πειραματιστούν με τα looks τους, να "ανοίξουν" χώρο στη ντουλάπα τους για νέες επιλογές ή και να αποχωριστούν άλλες. Έκανε την ανάγκη για ποιότητα και ανθεκτικότητα, για ευελιξία και έξυπνες αγορές, μεγαλύτερη. Εν τέλει, μας έκανε να σκεφτούμε τι ακριβώς είναι αυτό που έχει σημασία.
Απ' αυτή τη περίοδο αναστοχασμού, η ουσία (ποιότητα, διαχρονικότητα, βιωσιμότητα, ευελιξία) μοιάζει να είναι η αξία που κερδίζει προβάδισμα στο στιλ σε σχέση με τις εφήμερες τάσεις, τη συνεχή ανανέωση σε κομμάτια και το πρόσκαιρο, κραυγαλέο glamorous. Ο χρόνος, ωστόσο, απομένει για να αποδείξει ότι αυτή δεν ήταν μια ανάγκη της στιγμής, και ότι η επιθυμία να ξαναζήσουμε τη ζωή μας όπως πριν δεν θα μας ωθήσει πίσω στις παλιές συνήθειες.
Πριν φτάσουμε, όμως, στο μετά αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στο τώρα και το πώς φαίνεται να αντιλαμβανόμαστε το στιλ μετά από έναν χρόνο καραντίνας.
Το ντύσιμο ως "ιεροτελεστία"
Κάποτε οι γονείς μας μάς φορούσαν "τα καλά μας" για συμμετάσχουμε σε κάποια γιορτή. Σήμερα, αν έχουμε να πάμε σ’ ένα πάρτι, να βγούμε ένα Σαββατόβραδο για να διασκεδάσουμε, όταν ετοιμαζόμαστε για ραντεβού, να πάμε καλεσμένοι σ’ ένα γάμο, θα φροντίσουμε επίσης να είμαστε "καλά ντυμένοι". Ο λόγος προφανώς έχει με την επιθυμία να εντυπωσιάζουμε, να τραβήξουμε τα βλέμματα, να προκαλέσουμε μία αντίδραση, αλλά και την ανάγκη να ανήκουμε σ' ένα σύνολο ως παρεμφερή μέλη κι όχι ως μία παραφωνία.
Η διαδικασία για να φτάσουμε στο τελικό αποτέλεσμα (εμφάνιση) είναι μία που μας γεμίζει ικανοποίηση και χαρά: τα ψώνια που πρέπει να κάνουμε, η σκέψη για το πώς θα συνδυάσουμε καθετί στην εμφάνισή μας και πως θα την υποστηρίξουμε καλύτερα με το μακιγιάζ και τα μαλλιά μας, η ώρα μπροστά στον καθρέφτη πριν ετοιμαστούμε να βγούμε. Το συναίσθημα ότι νιώθουμε ότι τα έχουμε καταφέρει καλά και αισθανόμαστε όμορφα με την εικόνα μας.
Δεν είναι, επομένως, μόνο το ντύσιμο αυτό καθ’ αυτό, ως αποτέλεσμα, αλλά οι συναισθηματικές αντιδράσεις που προκαλεί η ιεροτελεστία του. Με άλλα λόγια, η απουσία αυτής της διαδικασίας στη διάρκεια της καραντίνας, μας στέρησε μερίδιο της χαράς.
Το ντύσιμο για τη δουλειά μας βάζει σε διάθεση
Το dress code στο γραφείο έχει τη σημασία του. Αυτή, κατ' αρχάς, που έχει να κάνει με την εικόνα μίας εταιρείας και τους ανθρώπους που την εκπροσωπούν: ο εργαζόμενος οφείλει να δείχνει επαγγελματίας και να αποπνέει εμπιστοσύνη, συνέπεια, σεβασμό. Και το ντύσιμο είναι ο "κώδικας" που μεταφέρει το μήνυμα.
Ακόμα, όμως, κι αν υποθέσουμε ότι δεν υπάρχει αυστηρό dress code σε μια εταιρεία, το κατάλληλο ντύσιμο για τη δουλειά γίνεται απαραίτητο για πολλούς λόγους. Το να ντυθεί κανείς για την εργασία του τον βάζει σε διάθεση για δουλειά, οριοθετεί δηλαδή τις διαφορετικές καταστάσεις και διαθέσεις στη ζωή μας. Οι πυτζάμες είναι για τον ύπνο, οι φόρμες για γυμναστική, τα κοστούμια για τη δουλειά. Αν και πλέον η μόδα έχει βρει τρόπους για να εντάξει επιμέρους κομμάτια σε αντικρουόμενα στιλ και περιβάλλοντα, ωστόσο η συνθήκη που λέει "τώρα ντύνομαι για να πάω στη δουλειά" δημιουργεί και την ανάλογη ψυχολογία για να ανταποκριθεί αποτελεσματικότερα κανείς σ’ αυτή.
Με την καραντίνα, τα όρια ανάμεσα στο σπίτι – γραφείο έγινα θολά, το ίδιο και οι επιλογές για το "εργασιακό" ντύσιμο. Τη σύγχυση, βεβαίως, φρόντισαν σύντομα να ξεδιαλύνουν προτάσεις της μόδας προσαρμοσμένες στη νέα συνθήκη, ωστόσο την επόμενη μέρα της πανδημίας η αξία της συνεισφοράς του "proper dressing" πιθανότατα θα επανακτιμηθεί- αν δεν έχει συμβεί ήδη.
Από τα παπούτσια στα σκουλαρίκια: Το styling επικεντρώθηκε αλλού
Μετά την πρώτη σύγχυση, όπως την περιγράψαμε προηγουμένως, για το ντύσιμο που θα πρέπει να έχουμε στη δουλειά από το σπίτι, οι λύσεις ήρθαν μέσα από την επανεξέταση του τι μετράει σε μία εμφάνιση που μοιράζεται από τη μέση και πάνω σε μια οθόνη. Εντυπωσιακές μπλούζες ή φορέματα με έντονα μανίκια, αξεσουάρ για τα μαλλιά και statement κοσμήματα άρχισαν να γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία, αφού ήταν αυτά που επωμίστηκαν το βάρος μίας κομψή εμφάνισης στο Zoom.
Αν κι όλο αυτό μοιάζει με μία προσωρινή στιλιστική "πατέντα", ωστόσο η καραντίνα μας δίδαξε ότι το στιλ βρίσκει πάντα τρόπους να επιβιώνει, και μάλιστα με εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Επαναπροσδιορισμός του προσωπικού στιλ
Η καραντίνα έφερε υποχρεωτική αναπροσαρμογή και αλλαγές στο καθημερινό ντύσιμο. Ακόμα και επαγγελματίες που επί σειρά ετών είχαν συνηθίσει τον εαυτό τους σε συγκεκριμένο ενδυματολογικό ύφος, του οποίου η συνέπειά του και η επανάληψη είχε αφήσει το στίγμα του και σε άλλες εκφάνσεις της ζωή τους, χρειάστηκε να γίνουν πιο χαλαροί. Όπως χαρακτηριστικά δηλώνει σε ρεπορτάζ της The Guardian, η Jeanine Schalbetter, δικηγόρος από την Ελβετία, "η επίσημη ‘στολή’ μου, δεν έδειχνε ωραία στο σπίτι. Δεν αισθανόμουν καλά, να είμαι ντυμένη με business attire και παράλληλα να φωνάζω στην οικογένεια μου να κάνει ησυχία". Αυτή η ενδυματολογική χαλάρωση, φαίνεται πως άφησε χώρο για περισσότερους πειραματισμούς και δοκιμές, ενώ ο παρατεταμένος χρόνος της καραντίνας δημιούργησε και τον απαραίτητο χρόνο προσαρμογής σ’ ένα νέο στιλ.
Αλλά και τον χρόνο για να συνειδητοποιήσει κανείς πράγματα για τον τρόπο που ντύνεται. Όπως το περιγράφει η 26χρονη Rosy Roche στη The Guardian, υπάλληλος της βρετανικής Βουλής, "όταν άρχισα να δουλεύω στη Βουλή προσπαθούσα έντονα να δείχνω ‘μεγάλη’ για να με παίρνουν σοβαρά οι άνδρες συνάδελφοί μου με τα κοστούμια. Ένιωθα αμήχανα να δείχνω νέα και χωρίς εμπειρία, όπως ένιωθα δηλαδή". Η καραντίνα επανέφερε τη Roche στο "νεανικό ντύσιμο" και όπως λέει τώρα ξέρει σε ποιες περιπτώσεις, και ποια meetings, χρειάζεται το "επείγον επίσημο ένδυμα".
Στο ίδιο άρθρο η fashion prossefional Bronwyn Cosgrave περιγράφει πως η πανδημία την ώθησε αρχικά να διατηρήσει τα καλά της ρούχα στη ντουλάπα, αλλά τελικά την έκανε να αναθεωρήσει τις αντιλήψεις και τις συνήθειες της: " Στην αρχή, φορούσα μόνο σκούρα ρούχα – φόρμες, t-shirt, sneakers. Μετά από 4 μήνες, βαρέθηκα κι αγόρασα μια φόρμα Dries Van Noten. Μετά τον εμβολιασμό μου και την επιστροφή στη καθημερινότητα, εγκατέλειψα τη μάχη με το ντύσιμο της πανδημίας. Τώρα θα περιέγραφα το στιλ μου ως casual chic. Συνδυάζει κομμάτια low και high fashion. Δεν ξέρω επίσης πότε θα ξαναφορέσω Manolos. Αλλά τις προάλλες φόρεσα φλατ παπούτσια Jimmy Choo για να βγω έξω κι ένιωσα όμορφα".
Κάθε μία από τις μαρτυρίες αυτές αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο οι αλλαγές στο ντύσιμο, άλλαξαν και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το προσωπικό στιλ. Για κάποιους ήταν η συνειδητοποίηση ότι το αυτό δεν χρειάζεται να είναι μονόπλευρο, για άλλους ότι το αποτελεί προσωπικό τρόπο έκφρασης και δεν μπορεί να υποδεικνύεται από τη συμπεριφορά και τις επιθυμίες άλλων, για κάποιους άλλους ήταν μία αφορμή για επανεκτίμηση των στοιχείων που το συνθέτουν.
Νικητής από τη διαδικασία αυτή αναθεώρησης φαίνεται να είναι η άμεση συνειδητοποίηση ότι το στιλ μπορεί να αποδειχτεί εξαιρετικά ευέλικτο και να ικανοποιήσει διαφορετικές εκδοχές του εαυτού μας σε διαφορετικές φάσεις της ζωής και σε διαφορετικές περιστάσεις.
Πιο συνειδητές αγορές
Στη διάρκεια της καραντίνας αλλάξαν οι προτεραιότητες σε πολλά πράγματα. Οι αγορές ήταν ένα από αυτά. Από τη μία, ο εγκλεισμός στο σπίτι μπορεί να οδήγησε σ’ ένα "ξέσπασμα" στο online shopping, από την άλλη η αβεβαιότητα για μέλλον δημιούργησε την ανάγκη για αυτοσυγκράτηση, και κυρίως για πιο στοχευμένες αγορές. Επιπλέον, ο χρόνος ήταν περισσότερος για την αναζήτηση ευκαιριών και εκπτώσεων, και μάλιστα σε κομμάτια διαχρονικά και με ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Η στροφή στον ποιοτικό και διαχρονικό χαρακτήρα των επιλογών και οι second hand λύσεις διαμόρφωσαν μία τάση που δεν μοιάζει παροδική. Η ανάγκη για έξυπνες αγορές και σωστά υπολογισμένες επενδύσεις είναι απότοκοι της πανδημίας και του επαναπροσδιορισμού ειδικά των αναγκών του lifestyle μας, συνολικά των αξιών της ζωή μας.